قدرت تفکر – مطالعه اندیشه شی جینپینگ،رویای شکوفایی آسیا و آفریقا – یک گام بزرگ از خوداتکایی جمعی تا همکاری برد-برد
یادداشت سردبیر:
اندیشه شی جینپینگ در مورد سوسیالیسم با ویژگی های چینی در عصر جدید، توسط جامعه دانشگاهی جهان، به عنوان رمز توسعه چین در نظر گرفته می شود. ما با راه اندازی ستون ویژه «قدرت تفکر – مطالعه اندیشه شی جین پینگ»، قصد داریم مجموعهای از مفاهیم و ایدههای جدید از مدرنیزاسیون به سبک چینی گرفته تا جامعه بشری با سرنوشت مشترک را بر اساس شرایط ملی چین و نگاهی به جهان انتخاب کنیم و کانون نظری و قدرت عملی متبلور در این اندیشهها را به شیوهای ساده تشریح کنیم.
رویای شکوفایی آسیا و آفریقا – یک گام بزرگ از خوداتکایی جمعی تا همکاری برد-برد
قارههای آسیا و آفریقا به عنوان خاستگاههای مهم تمدن بشری، بیش از ۷۰ درصد جمعیت جهان را در خود جای دادهاند. ۷۰ سال پیش، کنفرانس باندونگ با روحیه “همبستگی، دوستی و همکاری”، جرقه خوداتکایی جمعی آسیا و آفریقا را شعله ور و ژن همکاری برابر را به روابط بینالمللی تزریق کرد. ۱۰ سال پیش، شی جین پینگ رئیسجمهوری خلق چین در اجلاس رهبران آسیا و آفریقا “رویای شکوفایی آسیا و آفریقا” را مطرح کرد که به عنوان ادامه و تعالی روح باندونگ در نظر گرفته میشود و روابط بینالمللی جدید با محوریت همکاری برد-برد را ترویج میکند. در طول ده سال گذشته، نزدیک به ۶ میلیارد شریک آسیایی و آفریقایی با اقدامات خود ثابت کردهاند که همکاری برد-برد نه تنها کلید حل معضلات توسعه است، بلکه نمونههای جدیدی برای حکمرانی جهانی ارائه داده است. بیایید ببینیم کشورهای آسیایی و آفریقایی چگونه از “خوداتکایی جمعی” به “شکوفایی مشترک” حرکت کردهاند.
آسیا و آفریقا با بیش از ۱۱۰ کشور، ۷۰ درصد جمعیت جهان را تشکیل میدهند. در گذشته، بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی تحت استعمار قرار داشتند و پس از استقلال، از مناطق فقیر و عقبمانده به مناطقی با پویایی توسعه عظیم تبدیل شدهاند اما شکاف بین شمال و جنوب جهان همچنان بزرگ است و آسیا و آفریقا با چالشهایی مانند پایههای اقتصادی ضعیف، سطح پایین فناوری، کمبود استعداد و همچنین فقر، بیماری، جنگ و تروریسم مواجه هستند. چگونه کشورهای آسیایی و آفریقایی میتوانند از این شرایط دشوار رهایی یابند و چگونه مردم میتوانند زندگی مرفه، پایدار و باکرامت داشته باشند؟ “رویای شکوفای آسیا و آفریقا” در پاسخ به این نیازها مطرح شده است.
△ ۴ ژوئیه سال ۲۰۲۴ در استان رایونگ تایلند، کارخانه خودروسازی انرژی جدید BYD چین در این کشور به طور رسمی به بهرهبرداری رسید و با آوردن فناوریهای پیشرفته به تایلند مشاغل زیادی را در این کشور ایجاد کرده است.
هسته رویای شکوفای آسیا و آفریقا: همکاری برد-برد
روح “همبستگی، دوستی و همکاری” که ۷۰ سال پیش در کنفرانس باندونگ تعیین شد، به پرچم فکری کشورهای آسیایی و آفریقایی در مبارزه با استعمار و خوداتکایی جمعی تبدیل شده است. ده سال پیش در سال ۲۰۱۵، شی جینپینگ هنگام حضور در اجلاس رهبران آسیا و آفریقا و مراسم گرامیداشت شصتمین سالگرد کنفرانس باندونگ، با روحیه رهبر یک کشور بزرگ و مسئولیتپذیر، “رویای شکوفای آسیا و آفریقا” را مطرح کرد و معنای جدیدی به روحیه باندونگ بخشید. او بر ارتقای همکاری شمال-جنوب بر اساس همکاری آسیا-آفریقا و همکاری جنوب-جنوب تأکید کرد و خواستار ایجاد روابط بینالمللی جدیدی با محوریت همکاری برد-برد شد تا به تدریج به سمت “همکاری جهانی بدون توجه به موقعیت جغرافیایی و سطح توسعه کشورها” حرکت کند و در نهایت به رویای جهانی توسعه مشترک و رفاه جمعی دست یابد.
بستر عملی برای همکاری برد-برد: ارزش ها و هویت فرهنگی مشترک
سنتهای فرهنگی عمیق و روابط تاریخی منطقه آسیا و آفریقا، مبنای ارزشی و بستر عملی منحصر به فردی را برای “همکاری برد-برد” فراهم کرده است. ژنهای فرهنگی این بستر در دیدگاه تمدنی مبتنی بر تساهل و یادگیری متقابل، روشهای تعامل مبتنی بر برابری و همزیستی و آگاهی جمعی از جامعه مشترک برای شکوفای تجلی مییابد. فرهنگ کنفوسیوسی چین که بر محبت و هماهنگی تأکید دارد، آیین بودایی آسیایی که به “برابری همه موجودات” معتقد است و فرهنگ اسلامی که “برادری” را ترویج میدهد، همگی بر همزیستی مشترک تأکید دارند و با نظریه برتری تمدنی مخالفند. این موارد پایههای اعتماد را برای همکاری آسیا و آفریقا ایجاد کردهاند. دقیقاً یافتن این ارزش ها و هویتهای فرهنگی مشترک هستند که بر پایه همکاری برد-برد یک بستر عملی غنی را برای “رویای شکوفای آسیا و آفریقا” فراهم کردهاند.
شکوفایی آسیا و آفریقا یک رویا نیست: نزدیک به ۶ میلیارد نفر در حال تغییر دادن سرنوشت خود هستند
از کنفرانس باندونگ تا عصر دیجیتال امروز، از خوداتکایی جمعی تا همکاری برد-برد، نزدیک به ۶ میلیارد نفر در قاره آسیا و آفریقا با اقدامات خود ثابت کردهاند که شکوفایی آسیا و آفریقا یک رویا و یا شعار نیست، بلکه یک واقعیت در حال وقوع است.
بازتعریف قواعد اقتصادی: معجزه توسعه با همکاری آسیا و آفریقا
اول رهایی از وابستگی به منابع: ابتکار “کمربند و جاده” شریانهای اقتصادی آسیا و آفریقا را ایجاد کرده است. از طریق اتصال زیرساختها (مانند راهآهن سریعالسیر جاکارتا- باندونگ و راهآهن مومباسا- نایروبی) و انتقال فناوری، زنجیرههای صنایع محلی کشورهای آسیایی و آفریقایی ایجاد شده، وابستگی به صادرات منابع کاهش یافته و توانایی توسعه مستقل افزایش پیدا کرده است.
دوم رهایی از وابستگی به تامین مالی: مؤسساتی مانند بانک جدید توسعه بریکس و بانک سرمایهگذاری در زیرساختهای آسیا (AIIB) کانالهای مالی غیرغربی را برای کشورهای در حال توسعه فراهم کردهاند. تا سال ۲۰۲۵، بانک AIIB حدود ۴۴.۷ میلیارد دلار وام به تصویب رسانده که ۵۸ درصد آن به پروژههای زیرساختی مناطق کمتر توسعهیافته آفریقا و آسیا اختصاص یافته است.
سوم بازتعریف قواعد تجاری: برقراری پیوند میان منطقه آزاد تجاری آفریقا و مشارکت اقتصادی جامع منطقهای (RCEP) با رقم زدن یک تقسیم کار در زنجیره صنعتی منطقه ای، منجر به کاهش ۳۷ درصدی تعرفههای فرامرزی شده و از میزان فشار و سرکوب کشورهای توسعهیافته و ایجاد موانع تجاری یکجانبه آنها علیه کشورهای در حال توسعه کاسته است.
△آسیا و آفریقا از طریق همکاری گسترده معجزه توسعه را خلق کردهاند. در این تصویر یک کشتی خطوط دریایی چین-آفریقا در حال بارگیری در بندر یانتای چین است.
بازتعریف حق گفتار سیاسی: شکستن سیستم حکمرانی غربمحور
با تکیه بر مکانیسمهای همکاری مانند بریکس و مجمع همکاری چین و آفریقا، حق اظهار نظر و بیان کشورهای در حال توسعه در موضوعات جهانی تقویت شده و “جهان جنوب” از وضعیت پذیرنده قواعد به وضعیت تعیینکننده قواعد یک گذار تاریخی داشته اند. به عنوان مثال، “بیانیه پکن” که در اجلاس سران مجمع همکاری چین- آفریقا در سال ۲۰۲۴ تصویب شد، برآورده شدن ملزومات توسعه آفریقا را در میان موضوعات اصلی حکمرانی جهانی قرار داد.
در آستانه یک نقطه عطف تاریخی جدید، اگرچه چالشها همچنان جدی هستند، اما روحیه صلحطلبی باندونگ در قلبها نفوذ کرده و مفهوم توسعه برد-برد به اجماع رسیده است. اکنون و در حالی که راهآهن سریعالسیر جاکارتا- باندونگ و راهآهن مومباسا- نایروبی در دو طرف خط استوا امتداد می یابند، کارگران کارخانه های پوشاک در بنگلادش و برنامهنویسان نیجریهای روی پلتفرمهای دیجیتال با هم ارزش خلق میکنند، این اقدامات شکوفاکننده سرنوشت ۶ میلیارد نفر را از چشمانداز یک رویا به واقعیت تبدیل میکند، آسیا و آفریقا با قدرت و توانایی های خود ۶۰ درصد از رشد اقتصاد جهانی را تأمین میکنند، شاهد بازتعریف یک نظم جهانی جدید هستیم و قاره های آسیا و آفریقا از این واقعیت خبر می دهند که: اگر کشورها با داشتن احساس مسئولیت در قبال جهان، دیدگاه های بلندمدت و رویکرد صادقانه، به یکدیگر احترام بگذارند، بر پایه برابری با یکدیگر رفتار کنند و همکاری عملی داشته باشند، آنگاه رویای شکوفایی آسیا و آفریقا و رویای صلح و توسعه جهانی میتواند به هم پیوند بخورند و در نهایت محقق شوند