ابتکار کمربند و جادهٔ چین؛ برگ برندهای برای اقتصاد جهانی
«ابتکار کمربند و جاده» (BRI) که چین در سال ۲۰۱۳ آن را پیشنهاد کرد و به عنوان یک چشم انداز برجسته برای احیای مسیرهای تجارت باستانی آغاز به کار نمود، به یک چارچوب گسترده برای همکاری بینالمللی تبدیل شده، اقتصادهای محلی را تقویت کرده، معیشت مردم را بهبود بخشیده و پیوندهای فرهنگی و دیپلماتیک عمیقتری را در سراسر جهان ایجاد کرده است.
این ابتکار بر پیوند مناطق از طریق پروژههای زیرساختی شامل بزرگراهها، راه آهنها، بنادر و فرودگاهها تمرکز دارد. از زمان راه اندازی آن بیش از ۱۵۰ کشور و ۳۰ سازمان بینالمللی که بیشتر از کشورهای در حال توسعه هستند توافقنامههای همکاری با چین به امضا رساندهاند.
ابتکار کمربند و جاده با ایجاد زیرساختهای کلیدی مثل راه آهن، بزرگراه، بندر، شبکه برق و شبکه مخابراتی به شکلی قابل توجه زیرساختها را در کشورهای در حال توسعه بهبود بخشیده، کارایی تجاری را تقویت کرده و ارتقاء صنعتی را تسهیل نموده است. این ابتکار همچنین فرصت های توسعه اساسی را ایجاد کرده و
این ابتکار همچنین فرصتهای شغلی و رشد اقتصادی چشمگیری را باعث شده و در عین حال توسعه پایدار را از طریق انتقال فناوری و ظرفیت سازی افزایش داده و کمکی پایدار به پیشرفت اقتصاد جهانی فراگیر میکند.
طبق گزارش «بانک جهانی»، ابتکار کمربند و جاده به یک رشد ۴.۱ درصدی در تجارت میان کشورهای شریک آن منجر شده، یک افزایش ۵ درصدی در سرمایه گذاری خارجی و یک رشد ۳.۴ درصدی در تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورهای با درآمد پایین را ایجاد کرده است. علاوه بر این، گزارش مذکور تاکید میکند سهم تولید ناخالص داخلی اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه در جهان از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ با بهره مندی از BRI به میزان ۳.۶ درصد افزایش یافته است. همچنین طبق پیشبینیها ابتکار کمربند و جاده تا سال ۲۰۳۰ سالانه ۱.۶ تریلیون دلار درآمد جهانی ایجاد خواهد کرد به گونهای که ۱.۳ درصد به تولید ناخالص داخلی جهانی کمک میکند.
داستان «کریدور اقتصادی چین-پاکستان» (CPEC) مثال قانع کننده دیگری است مبنی بر اینکه چگونه BRI در حال احیای اقتصادهای محلی و بهبود معیشت مردم است.
کریدور اقتصادی چین-پاکستان که از «بندر گوادر» در جنوب غربی پاکستان تا «شینجیانگ» در شمال غربی چین کشیده شده، شامل یک سرمایه گذاری گستردهٔ بیش از ۴۶ میلیارد دلاری در جادهها، راه آهنها، نیروگاهها و خطوط لوله است. هدف این کریدور تبدیل پاکستان به یک قطب مرکزی تجارت و بازرگانی است.
نفوذ BRI از حوزه زیرساختها فراتر رفته و به حکمرانی جهانی و توسعه پایدار نیز کمک کرده است.
چین به منظور توسعه کانالها و پلتفرمها برای سرمایه گذاری و تامین مالی، بودجه تاسیس «صندوق جاده ابریشم» و «بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیایی» (AIIB) را در کنار دیگر کشورهای شریک فراهم کرده است.
این اقدامات به عنوان مکملی برای سایر موسسات مالی چندجانبه محسوب میشوند و به پر کردن شکافهای مالی در بهبود زیرساختها در کشورهای در حال توسعه کمک میکنند.
دادههای رسمی نشان میدهد از زمان تاسیس «بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیایی» (AIIB)، به تامین مالی بیش از ۲۰۰ پروژه در بخشهایی مثل حمل و نقل، انرژی، مدیریت آب و توسعه شهری در بیش از ۳۰ کشور با مجموع سرمایه گذاری بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار پرداخته است.
AIIB با تامین مالی پایدار و درازمدت، زیرساختها را بهبود بخشیده، از گذارهای انرژی سبز حمایت کرده، به مساله تغییرات اقلیمی در کشورهای در حال توسعه پرداخته و به یک نظام اقتصاد جهانی منصفانهتر و برابرتر کمک کرده است.
کارشناسان بر این باورند با توجه به اینکه تجارت جهانی با آشفتگیهایی از سوی یکجانبه گرایی، حمایت گرایی و تنشهای ژئوپلتیکی روبروست، ابتکار کمربند و جاده پیشنهادیِ چین به بهینهسازی توسعه جهانی و حکمرانی جهانی کمک کرده است.