افزایش تحرکات دیپلماتیک؛ امیدهای تازه به گشایش در بحران اوکراین
طی هفتههای اخیر، تحرکات دیپلماتیک مربوط به درگیری روسیه و اوکراین به شکلی محسوس افزایش یافته و روند صلح وارد مرحلهای تازه شده است. در تاریخ ۳۰ نوامبر (۹ آذر)، نمایندگان ایالات متحده و اوکراین در فلوریدا دور جدیدی از رایزنیها درباره طرح صلح را برگزار کردند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، این گفتوگوها را سازنده توصیف کرد و هدف آن را دستیابی به گامهای مشخص برای «پایان آبرومندانه جنگ» دانست. همزمان، اعلام شد که یک فرستاده ویژه ایالات متحده قصد دارد برای گفتوگو با مقامات روسی به مسکو سفر کند و زلنسکی نیز قرار است با امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، دیدار داشته باشد. این سلسله تعاملات فشرده نشان میدهد که تمامی طرفها خود را برای یک گشایش دیپلماتیک احتمالی آماده میکنند.
در این دوره، هیئت مذاکرهکننده اوکراین نیز با تغییری مهم در ترکیب اعضا روبرو شد؛ رستم عمروف، دبیر شورای امنیت و دفاع ملی، پس از استعفای آندری یرماک به دلیل مسائل داخلی، بهعنوان رئیس هیئت انتخاب شد. وقوع این جابجایی در مقطعی حساس از مذاکرات، توجه قابلتوجهی در سطح بینالمللی برانگیخته است. برخی تحلیلگران بر این باورند که تلاشهای دیپلماتیک در هفته آینده ممکن است تأثیر تعیینکنندهای بر مسیر تحول اوضاع داشته باشد.
اکنون بحثهایی گوناگون درباره چگونگی دستیابی به صلح مطرح است. دیدگاههای متفاوت در جامعه اوکراین درباره چگونگی پایان دادن به درگیری، بازتابی از پیامدهای پیچیده یک جنگ طولانی است. از یک سو، مردم بهطور گسترده مشتاق بازگشت آرامش هستند و خواهان احیای شرایط عادیاند؛ از سوی دیگر، دغدغههای جدی درباره چگونگی حفظ حاکمیت ملی و امنیت آینده مطرح است. این مباحث، هم اشتیاق واقعی جامعه اوکراین به صلح را بازتاب میدهد و هم حساسیت آنها نسبت به سرنوشت کشور را نشان میدهد.
اجماع بینالمللی بر این اصل استوار است که تداوم تشدید درگیری به سود هیچیک از طرفها نیست و تنها مسیر درست، حلوفصل اختلافات از طریق گفتوگوهای سیاسی است.
چین در مواضع خود همواره تأکید کرده که باید به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها احترام گذاشته شود، اصول منشور سازمان ملل رعایت گردد و نگرانیهای امنیتی مشروع همه طرفها جدی گرفته شود. جامعه جهانی باید بهطور مشترک از روسیه و اوکراین حمایت کند تا هرچه سریعتر گفتوگوهای مستقیم از سر گرفته شود و زمینهای برای آتشبس و پایان بحران انسانی فراهم گردد.
دستیابی به صلح پایدار مستلزم خرد، انعطاف و مصالحه است. یک طرح قابلقبول باید نگرانیهای مشروع همه طرفها از جمله ایجاد سازوکاری متوازن، مؤثر و باثبات برای امنیت اروپا، تضمین بیطرفی اوکراین و ارائه تضمینهای بینالمللی برای بازسازی پس از جنگ را مدنظر قرار دهد. این امر نیازمند آن است که دو طرف درگیری شجاعت سیاسی نشان دهند و جامعه بینالمللی، بهویژه قدرتهای بزرگ، نقشی سازنده در کاهش تنشها ایفا کنند.
چین همواره در کنار صلح ایستاده و برای پیشبرد گفتوگوها تلاش کرده است. چین از همه طرفهای درگیر میخواهد خویشتنداری نشان دهند و از هرگونه اقدام یا اظهاری که میتواند موجب تشدید تنشها شود، پرهیز کنند. چین آمادگی دارد همراه با جامعه بینالمللی، نقش مسئولانه و سازندهای در پیشبرد حلوفصل سیاسی بحران اوکراین ایفا کند تا صلح و ثبات هرچه سریعتر به اروپا و جهان بازگردد. صلح و توسعه موضوعهای اصلی عصر حاضر هستند و حل اختلافات از طریق گفتوگو و مشورت، گزینهای است که به سود همه طرفها تمام میشود
