دمیدن جان تازه به غارهای باستانی جنوب غربی چین با فناوری‌های نوین
غارهای باستانی در جنوب‌غربی چین از طریق اقدامات نوآورانه زنده می‌مانند و رونق می‌گیرند.
تلاقی میان ۱۰۰ هزار حکاکی صخره‌ای باستانی و فناوری‌های مدرن مانند اسکن سه‌بعدی و تصویرسازی هولوگرافیک، تعامل پویایی میان گذشته و حال را در شهرستان آن‌یوئه، استان سی‌چوان در جنوب غربی چین، به نمایش گذاشته است.
در گذشته، مردم برای مشاهده این آثار فرهنگی از دوران سلسله‌های تانگ و سونگ ناچار بودند به مناطق دورافتاده بروند، اما امروزه یک مرکز نمایشگاه دیجیتال به وسعت ۷.۱۳ هکتار، بازدید از این حکاکی‌ها را بسیار آسان‌تر کرده است.
در سالن این مرکز، فناوری‌هایی نظیر تصویرسازی نقشه‌برداری، حسگر اشاره، تعامل با امواج مغزی و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، حیاتی تازه به بوداها و نقاشی‌های دیواری باستانی بخشیده‌اند. همچنین یک سینمای فراگیر چهار‌پنلی و تئاتر گنبدی سه‌بعدی K۸، تجربه‌ای دیداری و شنیداری استثنایی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
مرکز نمایشگاه دیجیتال غارهای آن‌یوئه، که با هدف حفاظت، نمایش و تعامل دیجیتال ایجاد شده، از زمان آغاز فعالیت آزمایشی خود در ماه مه امسال بیش از ۱۵۰ هزار بازدیدکننده داشته و شمار بازدید روزانه در تعطیلات تابستانی ۲۰۲۵ به ۳ هزار نفر رسیده است.
یکی از کارکنان مرکز گفت: «آن‌یوئه از جغرافیا و زمین‌شناسی منحصربه‌فردی برخوردار است.»
تپه‌های پوشیده از درخت اطراف چشم‌انداز آن‌یوئه را احاطه کرده‌اند و سنگ بستر این منطقه که عمدتاً از ماسه‌سنگ قهوه‌ای روشن یا خاکستری با سختی متوسط تشکیل شده، به‌طور گسترده در منطقه پراکنده است. همچنین، این شهرستان دارای منابع فراوان شن و صخره است که همه این ویژگی‌ها شرایطی ایده‌آل برای خلق حکاکی‌های سنگی در مقیاس بزرگ فراهم کرده‌اند.
آن‌یوئه میزبان نزدیک به ۵۰۰ مکان غار-معبد است که ۱۰ مورد از آن‌ها در فهرست آثار فرهنگی کلیدی ملی قرار دارند. این مجموعه‌ها شامل بیش از ۱۰۰ هزار حکاکی صخره‌ای و حدود ۴۰۰ هزار کاراکتر در سوتراهای سنگی هستند.
غارهای آن‌یوئه که از سوی پژوهشگران به‌عنوان اوج هنر غارنگاری اواخر دوران امپراتوری چین و نمونه شاخص غارهای جنوب کشور ستوده می‌شوند، در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس چین نیز به ثبت رسیده‌اند.
شی یانگ، رئیس مؤسسه پژوهشی غارهای آن‌یوئه، گفت: «تقریباً در هر شهرک این منطقه، مجسمه‌های غارنگاری وجود دارد.» با این حال، این غارها با تهدیدهایی همچون نفوذ آب، هوازدگی و ترک‌های سنگی روبه‌رو هستند.
غارهای آن‌یوئه که بر ماسه‌سنگ قرمز حجاری شده‌اند، در برابر فرسایش و تغییرات آب‌وهوایی بسیار آسیب‌پذیرند. شرایط مرطوب جنوب چین نیز این فرایند را تشدید کرده و غارها سال‌هاست تحت تأثیر رواناب، ریشه‌های گیاهان و بادهای فرساینده قرار دارند.
به گفته شی، بسیاری از این معابد غار در نواحی روستایی و تپه‌های دورافتاده قرار گرفته‌اند که کار بازرسی، حفاظت و مدیریت روزانه را دشوار می‌سازد.
در سال ۲۰۱۸، مقررات محلی ویژه‌ای برای حفاظت از غارها در این شهرستان تصویب شد. از آن زمان، بیش از ۲۰ بازرسی بین‌بخشی انجام شده و سه مورد خطر عمده در سایت‌هایی که تأسیساتشان بر اثر فرسودگی آسیب دیده بود، برطرف شده است.
آن‌یوئه همچنین با دانشگاه‌های پکن، جه‌جیانگ و سی‌چوان در انجام مطالعات باستان‌شناسی و افزایش توان فنی در زمینه حفاظت و بهره‌برداری از غارها همکاری می‌کند.
شی گفت: «حفاظت از غارها پروژه‌ای میان‌رشته‌ای است؛ از این رو باید سازوکاری برای همکاری میان متخصصان سنگ‌شناسی، تاریخ و باستان‌شناسی ایجاد شود.»
او افزود که مؤسسه تحت مدیریت او ۱۷ پژوهشگر با مدرک کارشناسی ارشد و چهار فارغ‌التحصیل رشته آثار فرهنگی را به کار گرفته است.
شی ادامه داد: «ما حدود ۳۵۰۰ نگهبان آثار فرهنگی داریم و اطمینان حاصل کرده‌ایم که هر سایت غار یک نگهبان اختصاصی داشته باشد.»
علاوه بر این، آن‌یوئه صندوق ویژه‌ای برای حفاظت از غارها تأسیس کرده و با ارتقای جامع امنیتی، ۱۷۷ سایت کلیدی غار-معبد را به سامانه نظارت تصویری ۲۴ ساعته مجهز کرده است.
آن‌یوئه متعهد شده است که تلاش‌های حفاظتی خود بر پایه فناوری‌های نو را ادامه دهد؛ از جمله بهره‌گیری از اسکن سه‌بعدی با دقت بالا و مدل‌سازی دیجیتال.
شی گفت: «ما همچنین در حال ایجاد پایگاه داده‌ای برای معابد غار هستیم تا آرشیوهای دیجیتالی دائمی از آثار فرهنگی تهیه کنیم که در نمایشگاه‌ها، پایش و مرمت مجازی مورد استفاده قرار گیرد.»
او همچنین فاش کرد که برنامه‌ریزی برای به‌کارگیری ریزتراشه‌ها بر روی سوتراها در دست انجام است.
شی افزود: بخشی از دستاوردهای دیجیتالی حاصل از پروژه حفاظت از غارهای آن‌یوئه تا پایان امسال در قالب یک برنامه اینترنتی منتشر خواهد شد تا کاربران بتوانند این شاهکارهای سنگی را از نزدیک به‌صورت مجازی تماشا کنند.
