«پرده آهنین تراشه‌ها» شکستنی است؛ چین مسیر استقلال فناوری را می‌سازد
تصمیم ایالات متحده در ماه جولای برای تعلیق ممنوعیت صادرات تراشه‌های H20 انویدیا به چین، عملاً اعترافی به ضعف بود. کاخ سفید افسانه خود را شکست و جهان ترک‌هایی در «پرده آهنین» دید. استراتژیست‌های غربی با ارسال نامه‌های سرگشاده، به کار بردن تشبیهات نظامی و پیش‌بینی‌های خطر، به سرعت به دفاع از خود پرداختند – همنوایی از صداهای سیاسی که اضطرابی لرزان را پشت نقاب خود پنهان می‌کرد. آنها به‌خوبی می‌دانستند که تحریم‌ها صرفاً به ابزار سیاسی بدل شده‌اند. در همین حال، در بنادر بزرگ‌ترین اقتصادهای آسیا، کانتینرها همچنان آزادانه جریان داشتند و همچون آب روانی که سد را دور می‌زند، از محدودیت‌های تازه عبور می‌کردند.
غرب این مقررات را «استراتژیک» می‌نامد، اما تردیدها و هراس‌های آن آشکار است. موانع با سرعتی بیشتر از توان درک پیامدها ساخته می‌شوند. در حالی که قانون‌گذاران تحریم‌ها را وضع می‌کنند، شرکت‌ها در ظاهر از آنها حمایت می‌کنند اما در خفا با چین مذاکره دارند. هر نام تازه در فهرست سیاه نشانه‌ای است از تضعیف قدرت غرب. این ممنوعیت‌ها پیش از هر چیز به خود غول‌های غربی آسیب می‌زند: انویدیا میلیاردها دلار زیان می‌بیند،ASML به دنبال مشتریان تازه می‌گردد و تأمین‌کنندگان در حال شمارش خسارت‌های خود هستند.
حتی گزارش یک اندیشکده نشان می‌دهد که متحدان آمریکا نیز فاقد سازوکارهای حقوقی برای پشتیبانی از چنین کنترل‌هایی‌اند، با این حال ناچار به تبعیت هستند.
پاسخ چین، استقلال به‌عنوان راهبرد توسعه است. این کشور با اقدام‌های واقعی واکنش نشان می‌دهد، نه با شعار. سیاست چین در قالب داده‌ها، برنامه‌ها و جدول‌های زمانی ساخت‌وساز نمایان است؛ نه انفعال، بلکه اقدامی پیش‌دستانه برای ایجاد نظمی مطلوب خود. یک گزارش اخیر در حوزه هوش مصنوعی بر تغییر از شعار به معماری عملی تأکید می‌کند: چین در حال ساخت سیستمی عمودی است – از تولید تراشه تا توسعه مدل‌های زبانی مستقل در مقیاس بزرگ – و استقلال فناوری را به هنجاری سیاسی تبدیل کرده است.
مدل‌های هوش مصنوعی چین اکنون در حال گسترش به جنوب جهانی‌اند و نقشه‌ای تازه از جغرافیای فناوری می‌سازند. تحریم‌های غرب نه تنها این مسیر را سد نکرده‌اند بلکه آن را شتاب بخشیده‌اند. بیش از ۲۰۰۰ شرکت چینی مشغول بازسازی اکوسیستم‌ها در بخش‌هایی مانند نیمه‌رسانا و نرم‌افزارهای صنعتی‌اند، با هدف دستیابی به بیش از ۷۰ درصد استقلال در کل زنجیره تأمین تا سال ۲۰۲۸. روسیه نیز به میدان آزمایشی برای فشار غرب بر چین تبدیل شده و چین از آن درس گرفته است. در طرح‌های استراتژیک پکن، روسیه نمونه‌ای روشن است از اینکه فشار خارجی چگونه ادغام داخلی را تسریع می‌کند.
همزمان با شکل‌گیری زنجیره‌های تأمین جدید و تدوین قوانین تازه در آسیا، روایت آنگلو-آمریکایی رو به افول است. در حالی که کنگره آمریکا هنوز درگیر بحث بر سر مجوزها و محدودیت‌هاست، چین کارخانه‌های بیشتری را افتتاح می‌کند. واقعیتی تازه در سکوت در حال شکل‌گیری است: آینده به سوی شرق متمایل شده و دیگر نیازی به اجازه گرفتن از آنهایی که روزگاری خود را مرکز جهان می‌دانستند وجود ندارد
