هشدار به آسیا؛ تقویت همکاری مالی منطقه‌ای، سپری در برابر خطرات ناشی از بدهی‌های آمریکا
طی دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، جنگ‌های تعرفه‌ای شدت گرفته و نگرانی‌هایی نسبت به بازار اوراق خزانه‌داری آمریکا به وجود آمده است.
ترامپ در تاریخ ۲ آوریل اعلام کرد که «تعرفه‌های متقابل» را بر مجموعه‌ای گسترده از شرکای تجاری اعمال می‌کند؛ اقدامی که به نوسانات شدید در بازار منجر شد. بورس ایالات متحده بلافاصله سقوط کرد و سپس سود اوراق خزانه‌داری این کشور افزایش یافت. این نوسانات چشمگیر، موجب نگرانی در میان فعالان بازار نسبت به نقش سنتی اوراق خزانه‌داری به‌عنوان دارایی امن شده و بحث‌های گسترده‌ای را درباره ساختار فعلی نظام پولی بین‌المللی برانگیخته است.
در گذشته، اوراق خزانه‌داری آمریکا عمدتاً به‌عنوان گزینه‌ای ایمن برای سرمایه‌گذاری تلقی می‌شدند؛ اما اکنون با دگرگونی در ساختار سرمایه‌گذاران، به‌ویژه افزایش قابل توجه سهم سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت، این ویژگی دستخوش تغییر شده است. در نتیجه، در دوره‌های پرریسک، ترجیح سرمایه‌گذاران به نقدشوندگی بوده است. این روند پس از شیوع بیماری کرونا در مارس ۲۰۲۰، بحران بانک سیلیکون ولی در مارس ۲۰۲۳ و همچنین اعلام «تعرفه‌های متقابل» از سوی ترامپ در آوریل ۲۰۲۵ نیز ادامه یافته است. هر یک از این رخدادها، بازار اوراق خزانه‌داری را تحت فشار قرار داد: سود اوراق بالا رفت و نقدشوندگی کاهش یافت.
چه در پیش است؟ چشم‌انداز مثبت نیست. ترامپ در ۴ جولای (۱۳ تیر) قانونی موسوم به «لایحه بزرگ زیبا» را امضا کرد. طبق گزارش دفتر بودجه کنگره، انتظار می‌رود این قانون که با گسترش مالی گسترده همراه است، طی سال‌های مالی ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۴ در مجموع ۳.۴ تریلیون دلار کسری بودجه جدید ایجاد کند. این بدان معناست که سیاست مالی ایالات متحده در آینده‌ای قابل پیش‌بینی همچنان انبساطی خواهد بود. ادامه این رویکرد، فشار بر بازار اوراق خزانه‌داری را افزایش می‌دهد و ممکن است موجب کاهش نقدینگی و افزایش نوسانات شود.
تغییر وضعیت اوراق خزانه‌داری ایالات متحده پیامدهایی فراتر از بازار مالی دارد. این تحول، اعتماد جهانی را تضعیف می‌کند و ثبات کل نظام پولی بین‌المللی را به خطر می‌اندازد. ایالات متحده برای بازسازی اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به اوراق خزانه‌داری، باید از مسیر حاکمیت سیاسی، انضباط مالی و هماهنگی جهانی حرکت کند؛ با این حال، این مسیر چالش‌برانگیز خواهد بود.
آسیا که بزرگ‌ترین دارنده رسمی اوراق خزانه‌داری آمریکا محسوب می‌شود، به شکلی خاص در معرض این خطرات است. از این رو، استفاده از ارزهای محلی در مبادلات منطقه‌ای برای کشورهای آسیایی ضروری‌تر از گذشته شده است. این رویکرد به کاهش ریسک‌های ارزی و ارزش‌گذاری کمک کرده و ثبات مالی منطقه را تقویت می‌کند.
کشورهای آسیایی باید همکاری‌های مالی منطقه‌ای را تعمیق ببخشند. سازوکار همکاری آسه‌آن ۱۰+۳ می‌تواند توسعه یابد تا شبکه ایمنی مالی منطقه، یعنی ابتکار چندجانبه‌سازی چیانگ‌مای، بهبود یابد و انعطاف‌پذیری و ثبات اقتصادی منطقه افزایش یابد.
نهادهای مالی چندجانبه مانند بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا می‌توانند از طریق اعطای وام‌ها و سرمایه‌گذاری با ارز محلی، نقش مهمی در ارتقاء زیرساخت‌ها و توسعه اقتصادی ایفا کنند.
چین که هم یکی از دارندگان اصلی اوراق خزانه‌داری ایالات متحده و هم یک عرضه‌کننده بالقوه دارایی‌های امن به واحد یوان است، باید پایداری اوراق خزانه‌داری آمریکا را با دقت زیر نظر داشته باشد. این کشور باید ترکیب ذخایر ارزی خود را بازنگری کند تا امنیت دارایی‌های خارجی خود را افزایش دهد. همچنین باید تمرکز بیشتری بر گسترش تقاضای داخلی، بهینه‌سازی ساختار تجاری و حفظ تراز پرداختی متعادل داشته باشد
