زمان رسیدن چین و اتحادیه اروپا به یک اجماع گستردهتر در مورد ۵۰ سال آینده
اجلاس آتی چین و اتحادیه اروپا فرصتی ارزشمند برای تأمل در مورد تجربیات و دیدگاههای حاصل از ۵۰ سال روابط دوجانبه میان دو طرف خواهد بود و میتواند یک بستر مناسب برای رسیدن به اجماع و ترسیم مسیر روابط پایدار و سالم دو طرف و سازگار با مصالح جهانی را فراهم کند.
این اجلاس در حالی برگزار میشود که تنشهای ژئوپلیتیکی، حمایتگرایی و یکجانبهگرایی به طور فزاینده در حال از هم گسستن روابط در نقاط مختلف جهان است. علاوه بر این، روابط چین و اتحادیه اروپا نیز در یک مقطع حساس قرار دارد که فرصتی را برای تعمیق همکاریهای عملی ارائه میدهد و در عین حال بر لزوم تقویت ارتباطات استراتژیک برای پرداختن به چالشهای جهانی و مدیریت مؤثر اختلافات تأکید میکند.
از همین رو، امید است که این نشست پیامهای روشن و مثبت را برای پیشبرد همکاری برد-برد و بر اساس احترام متقابل و گشایش را به جهان منتقل کند. هدف این اجلاس ترسیم مسیر روابط دوجانبه برای ۵۰ سال آینده، حفاظت از تجارت آزاد و چندجانبهگرایی و ایجاد اطمینان و تزریق انرژی مثبت به جهانی است که با چالشهای فزاینده روبروست.
در طول نیم قرن گذشته روابط چین و اتحادیه اروپا شاهد پیشرفتهای چشمگیر بوده است. حجم تجارت کالا میان دو طرف از ۲.۴ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۵ به ۷۸۵.۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته و میزان سرمایهگذاری دو طرف از تقریباً صفر به ۲۶۰ میلیارد دلار رسیده است. چین و اتحادیه اروپا دومین شریک تجاری بزرگ یکدیگر هستند و ظرفیتهای مکمل اقتصادی از ویژگیهای کلیدی همکاری آنهاست.
همکاری چین و اتحادیه اروپا، علیرغم تفاوتهای تاریخی، فرهنگی، نظامهای اجتماعی و روند توسعه دو طرف، نمونهای بارز از همکاری همراه با سود متقابل در عصر جهانی شدن اقتصاد است.
شرکت ایرباس یک نمونه خوب از این همکاریها به شمار میرود؛ از ۴۰ سال پیش با ورود ایرباس به بازار سرزمین اصلی چین، این شرکت هواپیماسازی اروپایی شاهد افزایش سهم خود به بیش از ۵۰ درصد از بازار چین بوده است.
در سال ۲۰۰۳، همکاری راهبردی جامع چین و اتحادیه اروپا آغاز شد و از آن زمان تاکنون بیش از ۷۰ سازوکار مشاوره و گفتگو توسط دو طرف ایجاد شده که زمینههای مختلف مانند سیاست، اقتصاد و تجارت، علوم انسانی، علم و فناوری، انرژی و محیط زیست را پوشش میدهد. علاوه بر این، دو طرف همکاری خود در زمینه گذار به سوی توسعه دیجیتال و سبز را نیز افزایش دادهاند.
با این حال، در سالهای اخیر، روابط دوجانبه به دلیل اصطکاکها و اختلافات مختلف در مورد مسائلی مانند تجارت، با مشکلات و چالشهایی روبرو بوده است. برخی، موضع اتحادیه اروپا در مورد چین را مانند روشن بودن همزمان همه چراغهای راهنمایی (سبز، زرد و قرمز) توصیف میکنند که ناگزیر باعث اختلال در روابط دو طرف خواهد شد.
بر اساس فرهنگ چینی، با شکایت از دیگران نمیتوان پیشرفت کرد. در عین حال، با توجه به مقیاس تجارت دوجانبه و رقابتپذیری رو به رشد برخی از صنایع چین، طبیعی است که برخی اختلافات و اصطکاکها با اروپا ایجاد شود که راهحل آنها در گفتگو و مشورت نهفته است.
اتحادیه اروپا نگرانیهایی را در مورد کسری تجاری خود در رابطه چین ابراز کرده است. با این حال، بررسی کامل عدم تعادل تجاری میان دو طرف نشان از پیچیدهتر بودن وضعیت از صرفاً رقم کسری است و دیدگاههای متفاوت درباره آن به این صورت هستند که: اول، اتحادیه اروپا مدتهاست که از مازاد تجارت خدمات با چین برخوردار بوده؛ دوم، صادرات محصولات فناوری پیشرفته به چین را محدود کرده و سوم، بیش از یک سوم صادرات شرکتهای اتحادیه اروپای حاضر در چین به خود اروپا فروخته میشود و در مجموع شرکتهای اروپایی از بسیاری از مزایای این مازاد تجاری بهره میبرند.
با توجه به عدم وجود هر گونه تضاد منافع اساسی بین چین و اتحادیه اروپا و بر عکس، وجود منافع مشترک گسترده میان دو طرف، به جای رقابت تنها با مشارکت میتوان از مزایا بیشتر این روابط بهرهمند شد. همکاری دوجانبه یک بازی مجموع صفر نیست و هرگز نیز نخواهد بود و برای درک واقعی روابط چین و اتحادیه اروپا، داشتن یک دیدگاه بلندمدت، استراتژیک و جامع بسیار مهم خواهد بود.
جهان در حال حاضر آشفتگی و تغییرات قابل توجهی را تجربه میکند. همزمان با آماده شدن چین و اتحادیه اروپا برای ۵۰ سال بعدی روابط خود، تأمل و پایبندی به اهداف و آرمانهای اولیه ایجاد این روابط شامل ترویج ارزشهایی مانند پایبندی به منافع متقابل، حل مشکلات از طریق مشورت و مخالفت با سلطهطلبی برای دو طرف اهمیت بسیار دارد.
درسهای گذشته به دو طرف نشان میدهد که بیست و پنجمین اجلاس چین و اتحادیه اروپا باید فراتر از اختلافات و بر پایه اجماع، فصل جدید روابط دوجانبه را بگشاید.