مسیر هوش مصنوعی چین؛ فرصتی برای تقویت تحول دیجیتال ویتنام

رونمایی از هوش مصنوعی پیشرفته چینی «دیپ‌سیک» نه فقط تحولی در صحنه جهانی فناوری ایجاد نموده، بلکه بازتاب‌های قابل‌توجهی در نظام فکری جامعه فناوری ویتنام بر جای گذاشته است. ویتنام در حال حاضر توسعه هوش مصنوعی را به عنوان یکی از محورهای کلیدی در راهبرد خود برای تبدیل شدن به یک قدرت دیجیتال در نظر گرفته و افق همکاری‌های دیجیتال میان چین و ویتنام نیز روشن و امیدوارکننده است.

از وقتی دیپ‌سیک معرفی شده، توجه فراوانی را از طرف بسیاری از رسانه‌های جریان اصلی ویتنام دریافت کرده است. «صدای ویتنام» گزارش داد که دیپ‌سیک یک نقطه عطف در توسعه هوش مصنوعی به حساب می‌آید و نشان‌دهنده روند توسعه چین در استفاده از منابع عظیم داده‌ها برای ساخت مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی دقیق‌تر و کارآمدتر است. با این حال، پیش‌بینی می‌شود که چین در حوزه کاربردهای داخلی هوش مصنوعی پیشتاز باشد و در عین حال ایالات متحده همچنان بر مقررات هوش مصنوعی و بازار جهانی هوش مصنوعی تسلط خواهد داشت.

«خبرگزاری ویتنام» (VNA) رسانه رسمی این کشور نیز نوشت عملکرد عالی دیپ‌سیک کارآمدی محدویت‌های تجاری دولت ایالات متحده علیه چین را مورد تردید قرار داده و فناوری متن‌باز شاید چین را در آینده به کانون تحقیق و توسعه هوش مصنوعی تبدیل کند.

نگرانی ویتنام درباره هوش مصنوعی جدایی‌ناپذیر از روند تحول دیجیتال این کشور و پیشبرد راهبرد قدرت دیجیتال آن است. راهبرد قدرت دیجیتال ویتنام با پاسخ آن به «انقلاب صنعتی چهارم» آغاز شد. انقلاب صنعتی چهارم به تحولاتی در صنعت اشاره دارد که با استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و رباتیک، مرزهای دنیای فیزیکی، دیجیتال و زیستی را محو کرده و نحوه تولید و زندگی را دگرگون می‌کند. ویتنام، تحول دیجیتال را به‌ عنوان مسیر اصلی مشارکت در انقلاب صنعتی چهارم در نظر گرفته و «کمیته ملی تحول دیجیتال» را تحت ریاست نخست ‌وزیر تاسیس کرده است تا از توسعه صنعت دیجیتال حمایت کند. دولت ویتنام در ژوئن ۲۰۲۰ «طرح ملی تحول دیجیتال» را رونمایی کرد.

در حال حاضر، رویه سیاست راهبرد قدرت دیجیتال ویتنام، ساختار سه گانه زیرساخت دیجیتال، دولت دیجیتال و ادغام نظامی-غیر نظامی را تشکیل داده است. این سه گانه در کنار طراحی سطح بالای موجود، ضمانت‌های سیاستی و پشتیبانی اساسی را برای اجرای راهبرد قدرت دیجیتال ویتنام فراهم کرده است. این کشور در این خصوص شدیدا به هوش مصنوعی نیاز دارد تا شتابی برای تحول دیجیتال خود ایجاد کند و شرکت‌های ویتنامی نیز کاوش‌های اولیه‌ای در حوزه هوش مصنوعی انجام داده‌اند.

به‌عنوان مثال، شرکت ویتنامی «لاوین‌بات» دو دستیار هوشمند تولید محتوا برای کاربران فردی و سازمان‌ها راه‌اندازی کرده که بر پایه کاربرد فناوری «چت‌جی‌پی‌تی» در حوزه بازاریابی محتوایی ویتنام توسعه یافته‌اند. همچنین «شرکت تحقیقاتی و کاربردی هوش مصنوعی وین‌ای‌آی» وابسته به «گروه وینگروپ» ویتنام، ابزار تولید متن ویتنامی مبتنی بر مدل زبان عمیق و سایر ابزارها را منتشر کرد.

با این وجود اکثر محصولات هوش مصنوعی فوق، کاربردهای بومی‌سازی شده فناوری‌های هوش مصنوعی خارجی در ویتنام هستند. این پیشرفت‌ها همچنین نشان‌دهنده چالش‌های ویتنام در اجرای راهبرد دیجیتال و تحول دیجیتالی است؛ به‌گونه‌ای که این کشور به‌سختی می‌تواند تنها با تکیه بر توان داخلی، اهداف متعدد تحول دیجیتال خود را در بازه زمانی کوتاه‌مدت محقق سازد. بنا بر این همکاری با سایر کشورها و شرکت‌های پیشرفته به یک مسیر مهم برای ویتنام به منظور ارتقا کارآمد راهبرد تبدیل شدن آن به یک قدرت دیجیتال تبدیل شده است.

در شرایط کنونی، آمریکا از «چماق تعرفه‌ای» خود به ‌عنوان اهرم فشار استفاده می‌کند. این کشور ابتدا تصمیم خود را مبنی بر افزایش تعرفه‌های وارداتی به ویتنام تا سقف ۴۶ درصد اعلام کرد، اما پس از مواجهه با واکنش‌های متعدد و انجام رایزنی با مقامات ویتنامی، در نهایت سیاست تعرفه‌ای فعلی خود علیه این کشور را تمدید کرد.

بی‌اعتنایی واشنگتن به شرکای تجاری‌اش و سیاست «تغییر مداوم دستورات»، آسیب جدی به اعتبار آن وارد کرده و بلاتکلیفی ناشی از این وضعیت ویتنام را مجبور ساخته تا به دنبال طرف‌های جایگزین برای همکاری در زمینه‌های مختلف باشد.

امسال مصادف با هفتاد و پنجمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان چین و ویتنام است. با توجه به دیدار تاریخی رهبران ارشد دو کشور و ارتقای بیشتر همکاری‌های اقتصادی و تجاری دوجانبه، پتانسیل بسیاری برای تبادل و همکاری در حوزه هوش مصنوعی و صنایع دیجیتال بین چین و ویتنام وجود دارد.