استقبال سرد منطقه آسیا-اقیانوسیه از تلاش ناتو برای هراس‌افکنی
«مارک روته» دبیرکل «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» (ناتو) قرار است از روز سه شنبه دیدار رسمی خود از ژاپن را شروع کند. این نخستین سفر او به منطقه آسیا-اقیانوسیه از زمان تصدی پست دبیرکلی ناتو محسوب می‌شود. بیانیه‌های رسمی ناتو و اظهارات وزارت امور خارجه ژاپن محاسبات راهبردی و سیاسی پشت این سفر را آشکار ساخته‌اند.
سفر روته به ژاپن به هیچ وجه تصادفی نیست بلکه یک گام جدید ناتو در جهت نفوذ شتاب‌یافته در منطقه آسیا-اقیانوسیه طی سال‌های اخیر محسوب می‌شود. سند مفهومی راهبردی ناتو در سال ۲۰۲۲، برای نخستین مرتبه چین را به عنوان یک «چالش نظام‌مند» توصیف کرد. در واقع ناتو با این اقدام اساسا بهانه‌ای برای مداخه در منطقه آسیا-اقیانوسیه تراشید با اینکه در واقع این منطقه خارج از منطقه سنتی تمرکز این بلوک به حساب می‌آید. با گذشت سه سال، چین همچنان به‌عنوان دلیل اصلی برای انتخاب دبیرکل جدید ناتو مطرح می‌شود. روته در مصاحبه‌ای که قبل از این سفر انجام داد، چین را یک تهدید توصیف کرد و اظهار داشت «ما نباید درباره چین ساده لوح باشیم» و به «تقویت پایگاه صنعتی دفاعی چین» اشاره کرد.
همانطور که یکی از مقامات ناتو گفته، سفر مارک روته به ژاپن فقط یک دیدار سیاسی نیست بلکه دربردارنده پیام تمرکز بر همکاری دفاعی-صنعتی است.
آنچه نگران‌کننده‌تر است این است که جاه‌طلبی‌های ناتو از ژاپن فراتر رفته است. گزارش شده روته اخیرا تاکید کرده که ناتو همچنین به دنبال تقویت روابط با استرالیا، نیوزیلند و کره جنوبی و به طور خاص تعمیق همکاری در حوزه‌های تولید صنعتی، نوآوری و تبادل داده‌ها در خصوص نگرانی‌های مشترک است.
«لو چائو» کارشناس «آکادمی علوم اجتماعی لیائونینگ» در مصاحبه با روزنامه «گلوبال تایمز» گفت که هدف واقعی از این سفر روشن است: تقویت روابط دفاعی-صنعتی، هموار کردن راه برای مشارکت عمیق ناتو در امور امنیتی آسیا-اقیانوسیه و پیشبرد «ناتوسازی» منطقه به عنوان بخشی از دستور کار گسترده ژئوپلیتیک آن. به طور خلاصه، روته در این منطقه است تا هراس‌افکنی کند- پیامی که با استقبال اندکی در میان کشورهای آسیا-اقیانوسیه روبرو می‌شود.
احساس غالب در آسیا-اقیانوسیه، تحقق مشترک توسعه و صلح است. چین، ژاپن و کره جنوبی اکنون شاهد روندی نسبتا مثبت در همکاری‌های سه‌جانبه هستند؛ روندی که نشان‌دهنده تمایل آن‌ها به تقویت همکاری در زنجیره تامین، گفت‌وگو در زمینه کنترل صادرات و تعمیق همکاری در حوزه‌های اقتصاد دیجیتال و سبز است.
اعضای «آسه‌آن» هم مکررا بر عدم تمایل خود برای کشیده شدن به رقابت قدرت‌های بزرگ را ابراز داشته‌اند. یک بلوک نظامی با عقبه ذهنیت جنگ سرد در حال گسترش نفوذ خود در آسیا-اقیانوسیه است. چنین اقداماتی همکاری منطقه‌ای را به پیش نخواهند برد و در عوض می‌توانند اختلافاتی جدید ایجاد کنند و منطقه را به هرج و مرج بکشانند.
منطقه آسیا-اقیانوسیه نه «قلمرو گسترش‌یافته» ناتو است و نه میدان آزمایشی برای احیای تقابل‌های مبتنی بر بلوک‌بندی. امنیت کشورهای آسیایی هم به مداخله ناتو نیاز ندارد و این کشورها هم از کشیده شدن پای کشورهای «شریک» این بلوک به صحنه معادلات ژئوپلتیکی استقبال نمی‌کنند.
