چرا برنامه آمریکا برای حذف کشتیرانی چین از بازار جهانی راه به جایی نخواهد برد؟
با نزدیک شدن به موعد اجرای هزینه‌های بندری جدید آمریکا برای کشتی‌های موسوم به «مرتبط با چین»، نگرانی‌ها در صنعت جهانی کشتیرانی درباره پیامدهای این تصمیم و هزینه‌های احتمالی آن رو به افزایش است. در حالی که حدود یک هفته تا موعد اجرای این سیاست یعنی ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) باقی مانده، خبرگزاری رویترز روز سه شنبه ۷ اکتبر (۱۵ مهر) گزارش داد که انتظار می‌رود این اقدام برای ۱۰ شرکت بزرگ کشتیرانی در سال آینده حدود ۳.۲ میلیارد دلار هزینه در پی داشته باشد.
اگرچه این اقدام یکجانبه آمریکا ممکن است در کوتاه‌مدت اختلالاتی ایجاد کند و برخی شرکت‌ها را وادار به تغییر مسیرهای خود نماید، اما واقعیت این است که چنین تصمیماتی در نهایت نمی‌توانند در برابر روند کلی جهانی‌شدن ایستادگی کنند. در بلندمدت، نیروهای ادغام اقتصادی و وابستگی متقابل جهانی همچنان غالب خواهند بود.
صنعت کشتیرانی چین، به عنوان یکی از ارکان اصلی زنجیره تأمین جهانی، همواره بر پایه منطق بازار و قوانین توسعه اقتصادی شکل گرفته و جایگاه آن نتیجه انتخاب طبیعی بازار جهانی است.
نکته مهم‌تر آن‌که چین بار دیگر عزم خود را برای دفاع از منافع مشروع شرکت‌هایش نشان داده است. شورای دولتی چین در تاریخ ۲۹ سپتامبر (۷ مهر)، با صدور حکمی قوانین مربوط به حمل و نقل دریایی بین‌المللی را اصلاح کرد. طبق مقررات جدید، پکن مجاز است علیه کشورها یا مناطقی که اقدام به اعمال محدودیت‌ها، تحریم‌ها یا اقدامات تبعیض‌آمیز مشابه علیه اپراتورهای دریایی، کشتی‌ها یا خدمه چینی می‌کنند، اقدامات متقابل لازم را اتخاذ کند.
این تصمیم صرفاً اقدامی تدافعی نیست، بلکه پیامی روشن پیش از اجرای سیاست هزینه‌های بندری ایالات متحده محسوب می‌شود: چین در برابر اقدامات یکجانبه و تحریک‌آمیز عقب‌نشینی نخواهد کرد و اجازه نخواهد داد نقش حیاتی‌اش در تجارت جهانی تضعیف شود.
در عین حال، به نظر می‌رسد ایالات متحده در تدوین این سیاست، وزن واقعی چین در نظام کشتیرانی جهانی را دست‌کم گرفته است. چین همچنان بزرگ‌ترین بازار واحد در عرصه کشتیرانی به شمار می‌رود و در بسیاری از بخش‌های اقتصاد دریایی، جایگاه پیشرو جهانی دارد. بر اساس گزارش خبرگزاری شین‌هوا، ظرفیت ناوگان دریایی چین به ۲۴۹.۲ میلیون تُن ناخالص رسیده است.
افزون بر این، چین مالک هشت بندر از ۱۰ بندر شلوغ جهان از نظر ظرفیت بارگیری و هفت بندر از ۱۰ بندر برتر جهان از نظر جابجایی کانتینر است. صنعت کشتیرانی چین از طریق نوآوری فناورانه، افزایش بهره‌وری و گسترش همکاری‌های بین‌المللی، نقشی کلیدی در حفظ امنیت، ثبات و روانی زنجیره تأمین جهانی و حمایت از رشد اقتصاد بین‌المللی در دوران پر‌ابهام کنونی ایفا می‌کند.
این واقعیت نشان می‌دهد که در شبکه در‌هم‌تنیده کنونی حمل و نقل جهانی، تلاش ایالات متحده برای به حاشیه راندن صنعت کشتیرانی چین از طریق تحمیل هزینه‌های اضافی عملاً غیرممکن است.
سیاست هزینه‌های بندری واشنگتن ممکن است نوساناتی کوتاه‌مدت در بازار ایجاد کند، اما رشد صنعت کشتیرانی چین نتیجه‌ای طبیعی از عملکرد اقتصاد بازار است که توسط عوامل بنیادینی چون تقاضا، کارایی و مقیاس هدایت می‌شود.
در نتیجه، هرگونه تلاش برای حذف چین از نظام تجارت جهانی از طریق روش‌های یکجانبه و حمایت‌گرایانه، نه تنها مغایر با اصول اولیه اقتصادی است، بلکه عزم راسخ چین برای صیانت از منافع خود و حفظ عدالت در تجارت جهانی را نادیده می‌گیرد. در نهایت، اقدامات یکجانبه آمریکا بی‌ثمر خواهد بود.
