راستی آزمایی یک ادعای بی اساس/ آیا سرمایه ها در حال فرار از چین هستند؟

مدتی است که برخی رسانه های غربی گزارشهایی با موضوع «فرار سرمایه خارجی از چین» را پخش می کنند و در این باره اظهارات مختلفی هم داشته اند. در اینجا یک سوال مطرح است. آن هم اینکه واقعا سرمایه ها در حال فرار از چین هستند؟

بلومبرگ به تارگی گزارشی منتشر کرده و در آن به موضوع فرار سرمایه از چین اشاره کرده است. درگزارش بلومبرگ با عنوان “سرمایه گذاری مستقیم خارجی در چین در سال ۲۰۲۳” به دریافت ها و پرداخت های ارزی اشاره شده، نه سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI). مبنای آماری میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، میزان سرمایه‌گذاری خارجی است که در آن دوره به چین واریز شده است، اگرچه از نظر آماری، در واقع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین در مقایسه با سال قبل تاحدودی کاهش یافته است، اما نمی‌توان گفت که سرمایه خارجی از چین فرار می کنند. در واقع، داده‌های منتشر شده توسط اداره مبادلات خارجی چین نشان می‌دهد که ورودی حساب‌های مالی در سال ۲۰۲۳ به  ۲۰۹.۹ میلیارد دلار رسید که از این میزان ۵۹.۵ میلیارد دلار در سه ماهه چهارم سال گذشته، بالاترین سطح در سه سال اخیر را به ثبت رسانده است.

در دو ماه اول سال ۲۰۲۴، استفاده واقعی چین از سرمایه خارجی نسبت به دوره مشابه سال گذشته  کاهش یافت که عمدتاً به دلیل پایه بالا در مدت مشابه سال گذشته بود. اگرچه استفاده واقعی چین از سرمایه خارجی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است، اما همچنان سومین بالاترین میزان در تاریخ است. با وجود کاهش میزان کلی، اما داده‌ها در زمینه‌های فناوری پیشرفته و سایر زمینه‌ها روند مثبتی را نشان می‌دهند. همچنین در دو ماه اول سال ۲۰۲۴، ۷۱۶۰ شرکت خارجی جدید در  چین تأسیس شد که با افزایش ۳۴.۹ درصدی، رکورد جدید در ۵سال اخیر را به ثبت رساند، تعداد شرکت های تازه تاسیس با فناوری پیشرفته ۳۲.۲ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است، میزان سرمایه گذاری خارجی به ۷۱.۴۴میلیارد یوان رسیده و  ۳۲.۲ درصد افزایش یافت، صنعت تولید با فناوری پیشرفته ۲۸.۲۷ میلیارد یوان سرمایه گذاری خارجی جذب کرد که ۱۰.۱ درصد افزایش داشت. همه اینها نشان دهنده عملکرد خوب چین در جذب سرمایه گذاری خارجی است.

چرا اقتصاد چین با وجود افزایش ریسک های سیاسی و اقتصادی در جهان همچنان برای سرمایه گذاری خارجی بسیار جذاب است؟

اول اینکه چین یکی از بازارهایی است که بیشترین پتانسیل توسعه را در جهان دارد. حجم اقتصاد چین در رتبه دوم جهان قرار دارد حتی اگر نرخ رشد سالانه بین ۴ تا ۵ درصد تثبیت شود، بازده بسیار قابل توجهی برای سرمایه گذاران از سراسر جهان ایجاد خواهد کرد. در عین حال، چین به شدت در حال ترویج توسعه نیروهای تولید با کیفیت جدید است و اقتصاد دیجیتال آن در رتبه دوم جهان قرار دارد. با وجود محدودیت‌های مختلف از سوی ایالات متحده و کشورهای اروپایی، توسعه چین در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی، انرژی‌های جدید و تولید تجهیزات همچنان بسیار قوی است. سرمایه دنبال سود است تا زمانی که به دنبال بازارهای جدید و فرصت های جدید باشد، به ناچار نمی تواند چین را نادیده بگیرد.

دوم، اهمیت بازار چین نه تنها در حجم کل، بلکه در ادغام ارگانیک آن با زنجیره تامین جهانی نیز منعکس می شود. بسیاری از شرکت های چندملیتی مراکز تحقیق و توسعه، پایگاه های تولید یا مراکز بازاریابی را نه تنها برای بازار چین، بلکه به عنوان بخشی از زنجیره تامین جهانی خود ایجاد کرده اند. چین تنها کشوری در جهان است که تمامی دسته بندی های صنعتی در طبقه بندی صنعتی سازمان ملل متحد ذکر شده است و ارزش افزوده تولیدی آن حدود ۳۰ درصد از ارزش افزوده جهان را تشکیل می دهد. بنابراین، انتخاب چین، یک طرح مهم برای شرکت های چندملیتی برای حفظ رقابت پذیری خود در بازار جهانی است که این روند در مدت طولانی ادامه خواهد یافت.

مسلم است که استفاده واقعی چین از سرمایه خارجی در سطح بالایی نزدیک یا حتی بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در سال در دوره آتی باقی خواهد ماند که نه تنها به ایجاد انگیزه برای توسعه اقتصادی چین ادامه می دهد، بلکه فرصت های جدید برای شرکت های کشورهای مختلف فراهم می آورد، کوری انتخابی برخی رسانه‌های غربی چیزی نیست جز تلاشی دیگر برای بی‌اعتبار کردن دستاوردها و گرایشی توسعه چین است که بدون تردید به سیمای حرفه‌ای آنها آسیب می رسانند.