حکاکی سرب و قلع؛ میراثی ظریف در دستان هنرمندان چینی

در این هنر، ترکیب سرب و قلع بافتی نرم‌تر برای قالب‌سازی ایجاد می‌کند که امکان شکل‌دهی به طرح‌های دوبعدی و سه‌بعدی را فراهم می‌آورد. ساخت یک ظرف برنزی مراحلی همچون طراحی الگو، تهیه قالب گِلی، ساخت قالب سرب-قلع، حکاکی، ریختن مس مذاب و پرداخت نهایی را شامل می‌شود. این هنر در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس در سطح ملی به ثبت رسید.

این هنر پنج نسل است که در خانواده «آئو» در جینگ‌جو از استان هوبئی منتقل شده است. آئو شینگ‌هوا، وارث نسل چهارم که اکنون ۵۲ سال دارد، بیش از ۳۰ سال در این حرفه فعال است. او از کودکی زیر نظر پدرش، آئو چائوزونگ ــ وارث ملی این هنر که بر تمام مراحل ساخت ظروف برنزی تسلط داشت ــ آموزش دید. آئو شینگ‌هوا می‌گوید: پدربزرگ و پدرم این هنر را زندگی خود می‌دانستند و همه دارایی خود را وقف آن کرده بودند.

امروزه او به همراه برادرش، آئو شینگ‌چیانگ، کارگاه خانوادگی را اداره می‌کند؛ جایی که شینگ‌هوا بر تولید و برادرش بر بازاریابی تمرکز دارد. تولید یک ظرف برنزی می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها به طول بینجامد و خانواده آئو مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های ذهنی و شفاهی برای راهنمایی کار خود تدوین کرده‌اند.

آئو شینگ‌هوا تأکید می‌کند: تمام مهارت‌ها فقط از طریق تمرین‌های مداوم و طولانی‌مدت آموخته می‌شوند و این زمان زیادی می‌طلبد.

در سال ۲۰۱۰، به رهبری آئو چائوزونگ، این خانواده یک جعبه نقره‌ای با نقش ابر ساختند که در نمایشگاه جهانی شانگهای به نمایش درآمد. آئو شینگ‌هوا می‌گوید: ساخت این جعبه برای هفت نفر از ما شش ماه زمان برد. ما تمام توان هنری خود را بر روی آن گذاشتیم تا بالاترین استاندارد حکاکی سرب-قلع را نشان دهیم.

او با وجود بیش از ۳۰ سال تجربه همچنان معتقد است که «به‌طور کامل بر این هنر مسلط نشده» و همواره نیاز به یادگیری دارد.

کارگاه خانواده آئو امروز علاوه بر تولید آثار برنزی سفارشی، با موزه‌ها نیز برای مرمت و بازسازی آثار فرهنگی همکاری می‌کند. همچنین در نمایشگاه‌های مهم و کلاس‌های آزاد دانشگاهی مشارکت دارد. آئو شینگهوا با اشاره به سختی‌های کار می‌گوید: ساخت ظروف برنزی هیچ‌گاه آسان نیست. در تابستان‌های داغ، ما ناچاریم تا ۱۰ ساعت در کنار کوره‌های ذوب مس با دمای ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ درجه سانتی‌گراد بایستیم.

با این حال، به دلیل پیچیدگی مراحل تولید، طولانی بودن چرخه کار، کمبود شاگردان و بازار محدود، این هنر در مسیر انتقال به نسل‌های بعدی با چالش‌های جدی مواجه است. آئو شینگهوا هشدار می‌دهد: شاید روزی آثار برنزی را تنها در ویترین موزه‌ها ببینیم و آینده این هنر بستگی به آن دارد که آیا نسل‌های جوان ارزش‌های آن را درک کنند و ادامه دهند یا خیر.