رویکرد برد-باخت کاخ سفید؛ مانعی برای تحقق مذاکرات احتمالی چین و آمریکا

خبر خوب اینکه به نظر می رسد دولت ایالات متحده با توجه به احتمال دست یافتن به یک توافق با چین، لحن خود را تا حدودی نرمتر کرده و کاخ سفید اکنون از کاهش «قابل توجه» تعرفه های اعمال شده بر چین صحبت می کند. ایالات متحده در اوایل ماه جاری میلادی، تعرفه های تمام محصولات وارداتی از چین را به ۱۴۵ درصد افزایش داد و همزمان به طور ضمنی اشاره کرد که «در نتیجه اقدامات تلافی جویانه» چین، امکان افزایش تعرفه برخی کالاهای چینی تا ۲۴۵ درصد نیز وجود خواهد داشت. با این حال، رئیس جمهور ایالات متحده روز سه شنبه با اذعان به «بسیار بالا» بودن تعرفه های ۱۴۵ درصدی، ابراز امیدواری کرد که در صورت تحقق مذاکرات میان دو طرف، این تعرفه ها «به طور قابل ملاحظه کاهش یابد.»

 اسکات بسنت، وزیر خزانه داری ایالات متحده، روز سه شنبه گفت که انتظار دارد شاهد «کاهش تنش» در جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان باشد و زورآزمایی تعرفه‌ای را امری ناپایدار و غیر قابل ادامه یافتن خواند.

هیچ تردیدی وجود ندارد که پکن در پاسخ به استراتژی تعرفه ای “شوک و هیبت” دولت ایالات متحده، به خوبی بر مواضع خود ایستادگی کرده و با اقدامات متقابل پاسخ این راهبرد آمریکا را داده است. به زانو در آوردن پکن به وسیله هرگونه ارعاب و فشار، برای واشنگتن بیشتر شبیه دیدن اژدها در رؤیاهایش خواهد بود و انتظار می‌رود برای دست یافتن به هر گونه توافق احتمالی، دو طرف مجبور به دادن امتیازاتی به یکدیگر باشند.

در هر حال، هنوز خیلی زود است که از اظهارات به ظاهر آشتی جویانه رهبر ایالات متحده نتیجه بگیریم که کاخ سفید در برخورد با چین سَرِ عقل آمده و به ویژه باید مراقب دمدمی مزاج بودن و ذهنیت مبتنی بر بازی مجموع صفر آمریکایی ها بود. همین موضوع نیز حاکی از وجود نشانه هایی مبنی بر وجود موانعی برای تحقق مذاکرات است.

گزارش ها نشان می‌دهند که مقامات تجاری ایالات متحده تعرفه های سنگین این کشور بر واردات بخش بزرگی از واردات سلول های خورشیدی از کشورهای جنوب شرق آسیا را نهایی کرده اند. این تصمیم پس از آن گرفته شده که «کمیته تجاری اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات انرژی خورشیدی آمریکا»، تولیدکنندگان چینی صفحات خورشیدی و برخی از خطوط تولید این تجهیزات در مالزی، کامبوج، تایلند و ویتنام را به استفاده ناعادلانه از یارانه و عرضه محصولات خود با قیمت کمتر از هزینه تولید و در نتیجه خارج کردن کالاهای خورشیدی آمریکایی از چرخه رقابت متهم کرده است.

در صورت اعمال این تعرفه‌های مشکل‌ ساز و در پی آن افزایش هزینه های واردات فناوری های سبز، نه تنها روند گذار جهان به سوی استفاده از انرژی‌ های سبز با مانع روبرو خواهد شد، بلکه ممکن است اقتصادهای مختلف از مسیر دستیابی به وضعیت کربن-خنثی خارج شوند.

یکی از شعارهای به یادماندنی کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ برای این دوره از ریاست جمهوری ایالات متحده، «حفاری می‌کنیم، عزیزم، حفاری!» بود که با کمک های ۷۵ میلیون دلاری فعالان صنعت استخراج سوخت های فسیلی سر داده می‌شد. همین شعارها و حمایت ها نیز در نهایت باعث شد که دولت فدرال آمریکا بتواند با اعلام یک وضعیت اضطراری ملی، تمام شواهد علمی و تحمیل شدن هزینه های ناشی از آلودگی های صنعتی بر جمعیت جهان را انکار کند.

اعلام وضعیت اضطراری در آمریکا بر اساس این دروغ ممکن شد که «بازیگران خارجی متخاصم دولتی و غیردولتی» زیرساخت های تولید انرژی در ایالات متحده را هدف قرار داده اند. در عین حال، آمریکا با آگاهی از اینکه چین به عنوان بزرگترین تولید کننده و توسعه دهنده انرژی های پاک و فناوری های سبز جهان، در حال هدایت تمام کشورها به سوی دست یافتن به یک آینده پایدار است، موضوع «وابستگی به انرژی خارجی» را تبدیل به بهانه ای برای مانع شدن از روند پیشرفت فناوری های سبز چین کرد.

دولت ایالات متحده با هدف قرار دادن فناوری های سبز چین نشان داده که حاضر است به قیمت روشن نگه داشتن شعله های غرور بیهوده خود، شعار «بسوز، عزیزم، بسوز!» را خطاب به جهان سر دهد.

آخرین محدوده نرخ های تعرفه اعلام شده از سوی آمریکا و سایر اقدامات تهاجمی این کشور علیه چین مانند وضع هزینه های سنگین بندری برای پهلو گرفتن کشتی های چینی در بنادر ایالات متحده و تحت فشار قرار دادن کشورهای دیگر برای تن دادن به محدود کردن سطح تجارت خود با چین در ازای معافیت از تعرفه های ایالات متحده، همگی احتمال دست یافتن ایالات متحده به یک توافق با چین را تا حد زیادی تضعیف کرده است.

پکن همواره درهای مذاکره را باز گذاشته و گوئو جیاکون، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز چهارشنبه بار دیگر ضمن تأیید این موضوع خاطرنشان کرد که موضع ثابت چین همواره بر این بوده که اعمال فشار و اقدام به تهدید و باج خواهی راه صحیح رسیدگی به اختلافات بین دو کشور نخواهد بود. ایالات متحده در صورت داشتن تمایل واقعی به مذاکره و گفتگو، باید یک فضای مناسب و بر اساس «برابری، احترام متقابل و تأمین منافع متقابل» را برای انجام مذاکرات ایجاد کند.

اکنون به گفته سخنگوی کاخ سفید، رئیس جمهور و دولت ایالات متحده در حال «آماده کردن صحنه برای دستیابی به یک توافق هستند.» از این رو، امیدواریم آمریکا واقعا چنین قصدی داشته باشد، زیرا اگر دولت ایالات متحده با در نظر گرفتن چشم‌ انداز کلی روابط دو کشور در تلاش برای یافتن یک راه حل عملی و مبتنی بر برابری و تأمین منافع متقابل برای رسیدگی به اختلافات تجاری خود با چین باشد، علاوه بر آمریکا و چین، سایر کشورهای جهان نیز از آن سود خواهند برد.

متأسفانه، اعمال تعرفه های مطرح شده از سوی آمریکا بر واردات صفحات خورشیدی، حاکی از تداخل مستقیم سیاست‌ های تجاری ایالات متحده با اهداف مقابله با تغییرات آب و هوایی در جهان است و آشکارا نشان می‌ دهد که واشنگتن با خودخواهی حاضر است رفاه و سعادت تمام مردم جهان در راه  «بازگرداندن عظمت به آمریکا» قربانی کند.

ایالات متحده باید این واقعیت را بپذیرد که امروز جهان دیگر مانند گذشته نیست و هر توافقی مانند یک جاده دو طرفه است. همین مذاکرات و گفتگوهای تجاری که آمریکا در پی تسریع انجام آن با چین و سایر کشورهای جهان است، این فرصت را برای ایالات متحده فراهم خواهد کرد که به جای دیکته کردن خواسته های خود به دیگران، یاد بگیرد بیشتر به خواسته های طرف مقابل گوش دهد.