پیام شوم حمله هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولی سفارت ایران در سوریه
بر اساس گزارش رسانههای رسمی ایران و سوریه، در اثر حمله هوایی اول آوریل ارتش اسرائیل به ساختمان بخش کنسولی سفارت ایران در سوریه هفت نفر کشته و تعداد زیاد دیگری زخمی شدند. این خبر توجه عمومی و محکومیت شدید بسیاری از کشورها را برانگیخته است. تحلیلگران بر این باورند که این حمله با پیامی شوم همراه بود و ممکن است به گره بزرگی در تشدید وخامت اوضاع خاورمیانه تبدیل شود.
نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل متحد با ارسال نامه ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت، از این شورا خواست تا ضمن محکومیت شدید این اقدام اسرائیل، یک نشست فوری برای بحث در مورد این حمله تشکیل دهد تا از تجاوزات این چنینی بیشتر که به خطر افتادن امنیت نمایندگی های دیپلماتیک است ، جلوگیری کند. فیصل مقداد وزیر خارجه سوریه این اقدام را یک “حمله تروریستی” شنیع خواند.
وانگ ون بین سخنگوی وزارت خارجه چین روز دوم آوریل در یک نشست خبری خاطر نشان کرد، چین حمله به سفارت ایران در سوریه را محکوم میکند. امنیت نهادهای دیپلماتیک نباید نقض شود و حق حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه نیز باید مورد احترام قرار بگیرد. با توجه به اوضاع ناآرام خاورمیانه، ما با هر اقدام تشدیدکننده تنش در اوضاع این منطقه مخالف هستیم.
علاوه بر این، بسیاری از کشورها و سازمان ها مانند اردن، عراق، روسیه، سازمان همکاری اسلامی و حزب الله لبنان این حمله را به شدت محکوم کرده و در عین حال با دولت و ملت ایران ابراز همدردی و حمایت کردند.
با وجود خودداری ارتش اسرائیل از اظهار نظر در مورد گزارش های رسانه ها و واکنش های خارجی، رسانه های بین المللی به طور کلی به گزارشهای رسانه های دولتی ایران و سوریه استناد میکنند و نیویورک تایمز نیز به نقل از چهار مقام اسرائیلی تایید کرده که حمله هوایی توسط ارتش اسرائیل انجام شده است.
رویکرد ایالات متحده نسبتا مبهم است. متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که هنوز نمی توان تایید کرد که چه کسی به ساختمان بخش کنسولی سفارت ایران حمله کرده است، ایالات متحده در حال رایزنی و گفتگو با متحدان منطقه ای است و نمی خواهد قبل از جمع آوری اطلاعات کافی اظهار نظر کند اما بدیهی است که “ما همیشه نگران هر چیزی باشیم که میتواند تنش ها و درگیری های منطقه ای را تشدید کند.” سخنگوی کاخ سفید گفت: “رئیس جمهور بایدن از گزارش ها آگاه است و گروه ما در حال بررسی آنها است.”
رویکرد سرد ایالات متحده “قابل درک” است، چرا که ایالات متحده سرسخت ترین متحد اسرائیل به شمار می رود و در حالی که اسرائیل نزدیک به شش ماه در حال کشتن فلسطینی ها بوده، ایالات متحده هیچ تلاشی برای محکوم کردن و یا جلوگیری از این اقدامات اسرائیل انجام نداده است. علاوه بر این، اگرچه بمباران سفارتخانه های دیگر کشورها در جهان به ندرت مشاهده شده، ایالات متحده قبلاً این کار را انجام داده است. مردم چین هرگز فراموش نخواهند کرد: در ۸ مه ۱۹۹۹، ایالات متحده وحشیانه سفارت چین در یوگسلاوی را بمباران کرد و سه خبرنگار چینی را کشت.
اسرائیل پیش از این بارها به اهداف ایرانی در سوریه حمله کرده اما این اولین بار است که به ساختمانی در سفارت ایران حمله می کند. سفارت بخشی از قلمرو یک کشور است، حمله به سفارت یک کشور معادل حمله مستقیم به خاک آن کشور است. به گفته رویترز، این نشان دهنده تشدید تکان دهنده درگیری در خاورمیانه خواهد بود. در تفسیر بیبیسی آمده است که این یک پیام قوی از سوی اسرائیل برای افزایش فشار این کشور بر «دشمنان» خود است.
برخی از تحلیلگران خاطرنشان کردند که وضعیت کنونی خاورمیانه هنوز یک درگیری منطقه ای همه جانبه نیست و به نظر می رسد اسرائیل تمام تلاش خود را برای گسترش درگیری انجام می دهد. علی واعظ، مدیر برنامه ایران گروه بینالمللی بحران International Crisis Group، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره هشدار داد که اسرائیل میداند که ایران نمیخواهد درگیر جنگ شود و به همین دلیل گستاخانه به نیروها و داراییهای ایران در سوریه حمله می کند. در صورت تلافی ایران، آن وقت اسرائیل به بهانه لازم برای گسترش جنگ دست خواهد یافت.
در حال حاضر، خطر تشدید و سرایت جنگ غزه به سایر بخشهای منطقه وجود دارد، بمباران سفارت ایران در سوریه توسط اسرائیل ممکن است به گره اصلی در تشدید وخامت اوضاع منطقه تبدیل شود. تشدید تنش ها و گسترش جنگ تنها خسارت بیشتری به همراه خواهد داشت و به نفع اکثریت قریب به اتفاق کشورهای عضو جامعه بین المللی نیست و همه طرف ها باید در این مورد بسیار هوشیار باشند و هر چه سریعتر به آرام شدن اوضاع منطقه کمک کنند.
نویسنده: لوئو لایی آن تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین