حملات آمریکا وضعیت خاورمیانه را پیچیدهتر میکند
نیروهای آمریکایی در حملات هوایی اخیر دستکم ۸۵ نقطه را در عراق و سوریه به تلافی حمله پهپادی هفته گذشته که به کشته شدن سه نظامی ارتش ایالات متحده منجر شد، هدف قرار دادهاند.
ایالات متحده در تنگنای «واکنش بدون تشدید تنش» قرار دارد و در حال پرداخت بهای مسیر متکی به نظامی گری خود است امری که نتیجه هژمونی آمریکا و مجموعه نظامی-صنعتی آن محسوب میشود.
دولت آمریکا و رسانههای این کشور سعی کردند حملات تلافی جویانه جمعه را به عنوان «خویشتن داری» توصیف و تاکید کنند این حملات هدفمند و کوتاه بوده و به زعم شبکه «سی ان ان»، با آن شدتی که پنتاگون قادر به اعمالش است، فاصله زیادی دارد.
به گزارش سی ان ان، ایالات متحده چند روز است که واکنش خود را شرح داده به گونهای که مقامات ارشد درباره ماهیت، شدت و حتی اشاره به اهداف آن صحبت کردهاند.
«لیو جونگمین» استاد «موسسه مطالعات خاورمیانه» دانشگاه «مطالعات بینالملل شانگهای» در مصاحبه با روزنامه «گلوبال تایمز» تاکید کرد: درگیر شدن در حملات شدید علیه شبه نظامیان بیش از پیش آمریکا را در شبکه بحران خاورمیانه گیر میاندازد، کابوسی که این کشور از تکرار آن خودداری میورزد. اما در عین حال، یک پاسخ ضعیف میتواند اتهامات شرمساری و ضعف را در سطح جامعه جهانی به همراه داشته باشد.
به باور کارشناسان، حضور طولانی مدت و غالب آمریکا در خاورمیانه، باعث شده خود و حتی جامعه بینالمللی چنان به رویکرد نظامی برای اعمال به اصطلاح رهبری ایالات متحده عادت کنند که این کشور نمیتواند به گونهای دیگر فکر یا عمل کند که بتواند اوضاع را آرام کند.
«لی هایدونگ» استاد دانشگاه «امور خارجی چین» به گلوبال تایمز گفت: فوران چندنقطهای درگیریهای خاورمیانه، از درگیریهای اولیه در نوار غزه گرفته تا بحران دریای سرخ، و حملات اخیر آمریکا، باعث دردسر برای کاخ سفید شده در حالی که فقط یک ذینفع در این ماجرا وجود دارد و آن هم مجموهه نظامی-صنعتی ایالات متحده است.
وی تاکید کرد: تمایل سیاست ایالات متحده برای خدمت به مجموعه نظامی-صنعتی تغییر نخواهد کرد؛ این یک بدبختی برای آمریکا و جهان است.
بر اساس گزارشی که وزارت خارجه ایالات متحده دوشنبه هفته قبل منتشر کرد، فروش تسلیحات خارجی آمریکا در سال مالی ۲۰۲۳ با توجه به افزایش تقاضاها به دلیل درگیریهای نظامی بزرگ جهانی افزایش ۱۶ درصدی را به ثبت رسانده و به ۲۳۸ میلیارد دلار رسیده است.
آمریکا همزمان با از دست دادن تدریجی کنترل خاورمیانه نمیتواند با مقصرنمایی چین برای تمام وضعیتهای ناگواری که با آن روبروست، طرْفی ببندد.
روزنامه «نیویورک تایمز» ۲۶ ژانویه (۶ بهمن) با ذکر اظهارنظرهایی مثل «به نظر میرسد چین در قبال بحران دریای سرخ بی تفاوت است و همین نقش آمریکا به عنوان قدرت برتر جهان تقویت میکند» سعی کرد چین را «بی مسئولیت» ترسیم و این کشور را متکی به آمریکای قدرتمند در راستای حفاظت از تجارت خود از طریق درای سرخ، جلوه دهد.
نشریه آمریکایی «پولتیکو» به نقل از یک مقام ارشد ایالات متحده نوشت دولت بایدن این موضوع را با پکن در میان گذشته که باید به آرام سازی حملات حوثیها کمک کند.
تحلیلگران میگویند: اینجا آمریکا دوباره با ذهنیت هژمونیک خود فکر میکند اما دیدگاه چین در قبال روابط و درگیریهای بینالمللی هیچگاه اعمال فشار یا اجبار نیست.
لیو در این باره تاکید کرد: حساب کردن روی چین برای فشار بر ایران، که آمریکا مدعی است پشت شبه نظامیان قرار دارد، یا هر طرف دیگر یک ایده شدیدا ساده لوحانه است زیرا چین در جایگاهی نیست که هیچ طرفی را تحت فشار بگذارد.
«وانگ ونبین» سخنگوی وزارت امور خارجه چین در پاسخ سوال نظر پکن درباره حملات پهپادی مرگبار علیه پایگاههای نظامی آمریکا، گفت که «امیدواریم طرفهای مرتبط آرامش خود را حفظ کنند و خویشتنداری کنند، گفتگو نمایند و ارتباط برقرار کنند، از افتادن در چرخه شوم انتقام بپرهیزند و از تشدید هر چه بیشتر تنشها در منطقه جلوگیری کنند.»
تحلیلگران معتقدند ناآرامی در خاورمیانه به طور عمده از درگیری فلسطین-اسرائیل نشأت میگیرد و پایان سریع درگیریهای مستقیم در غزه میتواند به کاهش تنشهای جانبی کمک کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی چین روز چهارشنبه گفت: چین آماده همکاری با تمام طرفها برای برگزاری هر چه سریعتر کنفرانس بینالمللی صلح با مبنایی گستردهتر، معتبرتر و مؤثرتر، تدوین جدول زمانی و نقشه راه مشخص برای اجرای راهحل دو کشور و حمایت از فلسطین و اسرائیل در از سرگیری صلح است.