استقبال جهان از اجماع شورای امنیت درباره صلح اوکراین نشانه چیست؟
شورای امنیت سازمان ملل متحد دوشنبه ۲۴ فوریه (۶ اسفند) پیش نویس قطعنامهای را به تصویب رساند که از طرف آمریکا برای پایان دادن به درگیری روسیه-اوکراین پیشنهاد شده بود. این پیش نویس با ۱۰ رای موافق و ۵ رای ممتنع به تصویب رسید.
کشورهای موافق این پیش نویس ایالات متحده، روسیه، چین، کره جنوبی، پاکستان، پاناما، گویان، الجزایر، سیرالئون و سومالی بودند. پنج کشوری که رای ممتنع دادند هم عبارت بودند از دانمارک، فرانسه، یونان، اسلونی و بریتانیا.
محتوای اصلی این قطعنامه بر لزوم پایان سریع درگیری و برقراری صلحی پایدار میان اوکراین و روسیه تاکید دارد. این رای گیری نشان میدهد که در سومین سالگرد شروع درگیری روسیه-اوکراین، احساس ضرورت برای پایان دادن به این جنگ به سطحی بی سابقه در میان تمام طرفها رسیده و «صلح» را به بزرگترین وجه مشترک در آن نشست شورای امنیت تبدیل کرده است.
این درگیری نظامی سه ساله تلفات سنگین، خسارات مالی گسترده و بحرانی انسانی در روسیه و اوکراین به جا گذاشته به گونهای که پیامدهای منفی آن از مرزهای این دو کشور فراتر رفته است.
جنگ اوکراین بحران شدید کمبود مواد غذایی در کشورهای آفریقایی را تشدید کرده، مصرفکنندگان اروپایی را با افزایش قیمت انرژی مواجه ساخته، زنجیرههای تامین جهانی را در بخش تولید مختل کرده و خطرات و هزینههای مسیرهای هوایی بینالمللی مختلف را افزایش داده است.
برخی رسانههای غربی با اشاره به این رای گیری بر این نکته تاکید کردند که چین، ایالات متحده و روسیه در یک سمت قرار گرفتهاند. اما در واقع آنها نکته اصلی را متوجه نشدند. همانگونه که «فو کونگ» نماینده دائم چین در سازمان ملل گفت: رای موافق چین در حمایت از یک کشور خاص نبود بلکه رای به «صلح» بود. وی تاکید کرد که موضع چین در قبال موضوع اوکراین شفاف و پایدار است و پکن از تمام تلاشهای مربوط به صلح حمایت میکند.
چین نه آغازگر این بحران است و نه طرف درگیر آن، اما صرفا یک تماشاگر بیتفاوت هم نیست و در پی سود بردن از این وضعیت نخواهد بود.
قطعنامه اخیر مربوط به اوکراین با دو سوم اکثریت و هیچ رای مخالفی به تصویب رسید امری که نشان میدهد حمایت چین از گفتگو، مذاکره و راه حلهای سیاسی برای مناقاشات و درگیریها مورد استقبال کشورهای بیشتری از جمله آمریکا و روسیه قرار گرفته است.
این واقعیت تا حدی نشان دهنده انتظارات گسترده جامعه بینالمللی برای صلح است و فضای مناسبی را در افکار عمومی برای مذاکرات آتی فراهم کرده است.
با این حال تصویب قطعنامه پیشنهادی آمریکا به معنای اجماع کامل بینالمللی بر سر مساله اوکراین نیست. پنج کشور ترجیح دادند رای ممتنع بدهند و چندین اصلاحیه مطرح شده از طرف روسیه و اروپا در شورای امنیت تصویب نشد که بیانگر اختلافات پایدار میان طرفهای مختلف است.
میتوان پیش بینی کرد که فرآیند صلح مین روسیه و اوکراین احتمالا چالشبرانگیز و باشد و با موانعی روبرو شود به جای اینکه با یک گام واحد به نتیجه برسد.