ارتقاء روابط چین-ویتنام به سطحی جدید و مورد انتظار
«شی جین پینگ» دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس جمهور چین به دعوت «نگوین فو ترونگ» دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست ویتنام در حال دیداری رسمی از این کشور از تاریخ ۱۲ تا ۱۳ دسامبر (۲۱ و ۲۲ آذر) است. این دومین سفر رسمی شین جین پینگ طی ۶ سال گذشته محسوب میشود. جوامع هر دو کشور مشتاقانه پیش بینی میکنند که این دیدار روابط چین-ویتنام را هر چه بیشتر به سوی یک «موقعیت جدید» سوق خواه داد و بار دیگر به «قلههای جدید» برساند.
از دوره رویکرد «موازنه مجدد آسیا-اقیانوسیه» آمریکا تا معرفی و اجرای رویکرد بعدی واشنگتن تحت عنوان «راهبرد اقیانوسیه-هند» که هدفشان مهار و سرکوب چین است، روابط چین-ویتنام «توجه ویژهای» به خود جلب کرده است.
برخی به طور خاص از داستان سرایی درباره روابط چین-ویتنام لذت میبرند. آنها تعاملات عادی ویتنام با دیگر کشورها، ویژه آمریکا و متحدان آن، را به عنوان نشانههای «پیوستن به سیستم ایالات متحده» تفسیر میکنند. طبق منطق این گروه از افراد، بعید است چین و ویتنام روابط خوبشان را حفظ کنند و ویتنام یکی از کشورهای همسایه چین است که به احتمال قوی به «اردوگاه آمریکا» کشیده میشود.
افزایش چشمگیر تلاشهای ایالات متحده برای جلب نظر ویتنام احتمالا بر اساس این ارزیابی صورت میگیرد. این رویکرد نه تنها در قبال چین بدخواهانه است بلکه بی احترامی شدید به ویتنام محسوب میشود.
با این وجود حقایق ثابت کردهاند که یک قضاوت نادرست یا ممکن است کسی بگوید یک خیالپردازی غربی است. دیپلماسی و روابط ویتنام با چین از این خط فکری پیروی نکرده است. «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در ماه سپتامبر به ویتنام سفر کرد و دو طرف بر ارتقاء روابط دوجانبه خود به یک «مشارکت راهبردی جامع» موافقت کردند.
«وو وان تونگ» رئیس جمهور ویتنام اواخر ماه گذشته به ژاپن سفر کرد و روابط هانوی-توکیو نیز به یک «مشارکت راهبردی جامع» ارتقاء یافت. این به معنای آن است که در سلسله مراتب دیپلماتیک ویتنام، ایالات متحده و ژاپن به سطح مشابه چین، روسیه، هند و کره جنوبی دست یافتهاند.
برخی افکار عمومی غربی برای چین احساس ناراحتی کرده و مدعیاند این یک «پیروزی دیپلماسی» برای ایالات متحده و ژاپن است و یک «ناکامی دیپلماتیک» یا دستکم یک «ضرر دیپلماتیک» برای چین محسوب میشود.
لازم به ذکر است که چنین اظهارنظرهای غربی طی سالهای اخیر به دفعات مطرح شده اما همگی با توسعه هر چه بیشتر روابط چین-ویتنام تکذیب شدهاند.
سفر کنونی آقای «شی» به ویتنام باید برای کسانی که دائما بر روابط چین-ویتنام تمرکز دارند اما بی اطلاع و دارای سوءقضاوت هستند فهم عینی و جامعتری فراهم کند.
خط اصلی روابط چین-ویتنام بسیار روشن است. هم چین و هم ویتنام در حال ترویج تلاشهای مدرنیزاسیون سوسیالیستی خود هستند، هر دو روابط چین-ویتنام را به عنوان مسیر اولویتدار سیاستخارجی خود تلقی میکنند و هر دو توسعه طرف مقابل را فرصتی برای توسعه خود میدانند.
همانطور که رئیس جمهور شی جین پینگ تاکید کرد، توسعه پایدار، سالم و با ثبات روابط چین-ویتنام مطابق با منافع اساسی هر دو حزب، دو کشور و مردمان دو طرف است و به توسعه شکوفای آرمان سوسیالیستی و همچنین حفظ صلح و ثبات منطقهای و جهانی و ترویج توسعه و رفاه میانجامد.
همکاری کاربردی میان چین و ویتنام در حوزههای مختلف از ابتدای سال جاری به شکلی قابل توجه تسریع یافته است. هیاتهای سطح بالا و مختلفی از هر دو کشور سفرهای متقابل داشته و مداما با یکدیگر در تماس بودهاند؛ تجارت دوجانبه میان چین و ویتنام برای دومین سال متوالی از ۲۰۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.
از ژانویه تا اکتبر امسال، تجارت دوجانبه میان چین و ویتنام به ۱۸۵.۱ میلیارد دلار رسید. چین سالهای سال است که بزرگترین شریک تجاری ویتنام باقی مانده است. ویتنام بزرگترین شریک تجاری چین در «آسهآن» و چهارمین شریک تجاری بزرگ جهانی آن است. وابستگی متقابل اقتصادی و همپوشانی شدید میان چین و ویتنام به یک ادغام تنگاتنگ روزافزون منافع منجر شده و پایه روابط دوجانبه با ثبات و گسترده را مستحکم کرده است.
اگر برخی افراد در غرب تصور میکنند چین و ویتنام درباره مناسبات خود احمق خواهند بود، باید گفت پس این خود آنها هستند که واقعا احمق هستند.