سفر وزیر بازرگانی آمریکا به چین؛ آزمون صداقتِ ایالات متحده

«جینا ریموندو» وزیر بازرگانی ایالات متحده شامگاه یکشنبه ۲۷ آگوست (۵ شهریور) به منظور انجام سفری چهار روزه وارد چین شد. او همچنین چهارمین مقام ارشد دولت آمریکاست که از ماه ژوئن به چین سفر کرده است. در مقایسه با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه، «جنت یلن» وزیر خزانه داری و «جان کری» نماینده ویژه ریاست جمهوری در امور تغییرات اقلیمی که پیش از این به چین آمدند، وزارتخانه تحت امر ریموندو در حوزه‌های اقتصادی و تجاری دخیل است، جایی که منافع چین و ایالات متحده بیشترین در هم تنیدگی را با هم دارند و یکی از موضوعات اساسی روابط پکن-واشنگتن محسوب می‌شود. بنا بر این سفر ریموندو به چین توجه جهانی فراوانی را به خود جلب کرده است.

آزمون صداقت برای آمریکا

بسیاری از رسانه‌ها از جمله رسانه‌های آمریکایی پیش‌بینی خود را درباره این سفر مطرح کرده‌اند. خبرگزاری «بلومبرگ» نوشت: در میان مقامات دولت بایدن که اخیرا از چین دیدن کرده‌اند، به نظر می‌رسد سفر ریموندو بیشترین احتمال را برای کاهش تنش‌ها میان دو اقصاد بزرگ جهان داشته باشد.

با این وجود‌، همچنان یک جو ضدچینی در ایالات متحده وجود دارد. چندین عضو کنگره آمریکا با ارسال نامه‌ای پیش از سفر ریموندو علیه مذاکره درباره سیاست‌های کنترل صادرات با چین هشدار داده بودند. شماری از پژوهشگران چینی در این خصوص به روزنامه «گلوبال تایمز» در تاریخ ۲۷ آگوست (۵ شهریور) گفتند حفظ یک رابطه اقتصادی و تجاری پایدار بین چین و ایالات متحده فقط برای دو طرف دارای اهمیت نیست بلکه برای کل جهان نیز مهم است. آنچه در این خصوص ضروری است اقدام عملی است نه فقط حرف زدن.

کارشناسان چینی تاکید می‌کنند اینکه آیا دو طرف بتوانند به برخی نتایج سازنده در زمینه کاهش کنترل‌های صادرات فناوری به چین دست یابند یک آزمون صداقت برای ایالات متحده قلمداد می‌شود.

تمایل دو طرف برای تثبیت روابط اقتصادی

هواپیمای حامل ریموندو شامگاه یکشنبه در پکن به زمین نشست. خبرگزاری «آسوشیتدپرس» اعلام کرد طی سفر وزیر بازرگانی آمریکا به چین او از پکن و شانگهای دیدار خواهد کرد تا با مقامات ارشد دولت چین و مدیران شرکت‌های آمریکایی در چین ملاقات کند. بر اساس گزارش‌ها، این تازه‌ترین سفر از مجموعه دیدارهای اخیر مقامات عالی‌رتبه ایالات متحده به چین با هدف مهار روند نزولی روابط میان دو اقتصاد بزرگ دنیاست.

«لی های‌دونگ» استاد «موسسه روابط بین‌الملل دانشگاه امور خارجی چین» روز یکشنبه در مصاحبه با خبرنگار روزنامه «گلوبال تایمز» گفت: بر خلاف فشارهایی که مقامات ارشد آمریکایی معمولا پیش از سفر به چین وارد می‌کردند، ایالات متحده قبل از سفر وزیر خزانه داری خود به پکن تحریم ۲۷ شرکت چینی را لغو کرد که گامی کوچک در مسیر صحیح تلقی می‌شود.

وی افزود: ایالات متحده، چین را از طرق فراوان تحت فشار قرار داده و سعی کرده از چین «جدا» شود اما نتیجه این اقدامات برایش بسیار هزینه‌بر بوده است. امید می‌رود که دولت بایدن بتواند کاری برای تمین منافع تجاری آمریکا در چین انجام دهد. این دلیل اصلی است چرا ایالات متحده در حال نشان دادن علاقه خود به چین است.

این کارشناس چینی تاکید کرد: کلید موفقیت سفر ریموندو به چین این بار به این بستگی دارد که آیا چین و ایالات متحده بتوانند یک به اجماع برای کنترل و حل مسائل در حوزه روابط اقتصادی و تجاری و دیگر ابعاد برسند یا خیر و اینکه آیا آمریکا می‌تواند در انجام اقدامات بعدی خود صداقت نشان دهد یا خیر.

تمرکز بر کنترل صادرات فناوری آمریکا

بر اساس گزارش بلومبرگ، ریموندو در این سفر قصد دارد یک کارگروه درباره موضوعات تجاری و یک کارگروه برای بحث در خصوص کنترل‌های صادرات فناوری میان ایالات متحده و چین ایجاد کند.

روزی که سفر وزیر خزانه داری آمریکا به چین انجام شد همان روزی بود که «توافق همکاری علمی و فناوری چین-ایالات متحده» منقضی شد. وزارت خارجه آمریکا ۲۳ آگوست (۱ شهریور) اعلام کرد که ایالات متحده به دنبال تمدید کوتاه‌مدت این توافق به مدت ۶ ماه است و در عین حال با پکن درباره شرایط «اصلاح و تقویت» این توافق مذاکره می‌کند.

و‌سایت ژاپنی «نیکی آسیا» ۲۶ آگوست (۴ شهریور) دو استاد از دانشگاه «استنفورد» آمریکا اخیرا نامه‌ای سرگشاده به «جو بایدن» رئیس جمهور این کشور و شورای امنیت ملی کاخ سفید نوشته و درخواست کرده‌اند هر چه سریعتر توافق مذکور با چین تجدید شود. امضای بیش از هزار دانشمند نیز پایین این نامه آمده است.

این نامه تاکید می کند «سرعت جلب حمایت از نامه و شهرت امضاکنندگان آن نشان‌دهنده حمایت شدید برای تمدید این توافق است. ایالات متحده باید این توافق را تجدید کند نه فقط بخاطر اینکه چین خواستار آن است بلکه بخاطر اینکه در راستای بهترین منافع آمریکاست.»

«هی ویه‌ون» پژوهشگر ارشد «اندیشکده جهانی سازی چین» به خبرنگار گلوبال تایمز گفت تمایل چین برای ایجاد یک رابطه پکن-واشنگتنِ پایدار و سازنده هیچ گاه تغییر نکرده است اما ما هم با برخی اقدامات و سیاست‌ها به طرف آمریکایی نشان داده‌ایم که سیاست‌های بد ایالات متحده در قبال چین قطعا تحمل نخواهد شد.

وی افزود: سیاست تجاری آمریکا در قبال چین، سیاست محدودسازی فناوری و حتی برخی تدابیر محدودکننده ویژه علیه شرکت‌های چینی همگی از طریق وزارت بازرگانی ایالات متحده اجرایی شده‌اند.

به باور هی، سفر ریموندو به چین «مذاکراتی رو در رو» را در پی خواهد داشت.