اجماع جهانی؛ کلید حکمرانی موفق در حوزه هوش مصنوعی

چگونگی استفاده از پتانسیل سازنده این صنعت نوظهور به نفع بشریت و در عین حال اعمال کنترل موثر بر بخش‌های مخرب آن به عنوان یک چالش جهانی جدید پدیدار شده است.

از آنجایی که سوء استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی دیگر صرفا جنبه ترسناکی از داستان‌های علمی تخیلی نیست، نیاز فوری به یک اجماع جهانی و بین‌دولتی در خصوص چگونگی نزدیک شدن به چنین پیشرفت‌های فناوری وجود دارد که اگر به درستی مدیریت شوند، ممکن است مزایای اجتماعی و اقتصادی عظیمی به همراه داشته باشند یا در غیر این صورت ویرانی بی اندازه بر جای گذارد.

«بیانیه اقدام هوش مصنوعی» کنفرانس پاریس که اولویت خود را تضمین این موضوع قرار داده که «هوش مصنوعی باز، فراگیر، شفاف، اخلاقی، ایمن، امن و قابل اعتماد باشد و چارچوب‌های بین‌المللی را برای همه در نظر بگیرد»، امضای ۶۱ کشور را به همراه داشت اما آمریکا و انگلیس آن را امضا نکردند.

به طور خاص عدم امضای ایالات متحده پای چنین اجماع ضروری، نشان دهنده اختلاف عمیق میان سران صنعتی کلیدی جهان است امری که پیشرفت سالم صنعت هوش مصنوعی را تهدید می‌کند.

این هم نتیجه طبیعی دیدگاه‌های متفاوت در قبال هوش مصنوعی است و هم احتمالا یک محرک خطرناک انشقاق در توسعه هوش مصنوعی از نظر پیشرفت فناوری و کاربرد آن محسوب می‌شود.

تعجبی نداشت که «جی‌دی ونس» معاون رئیس جمهور آمریکا آشکارا اعلام کرد که آمریکا مقررات را دوست ندارد، چرا که او گفت این مقررات ممکن است با توجه به موضع دولت جدید، صنعت نوظهور را محدود کند.

همچنین انتظار می رود آمریکا هوش مصنوعی را به عنوان بعد اصلی رقابت راهبردی خود با چین در نظر بگیرد. محدودیت‌ تراشه‌های یارانه‌ای که هم در دولت «جوبایدن» و هم در دولت «دونالد ترامپ» علیه چین به کار گرفته شده همه بخاطر همان موضوع است.

به‌نظر می‌رسد ظهور تحول آفرین دیپ‌سیک چین به‌جای الهام بخشیدن به قدردانی تازه از پتانسیل همکاری دوجانبه، ترس عمیق‌تری از تهدید هوش مصنوعی چین ایجاد کرده است.

معاون ترامپ که ظاهرا از طنز سخنان خود غافل بود، حتی به متحدان آمریکا هشدار داد با «رژیم‌های خودکامه» که به زعم او از هوش مصنوعی به عنوان «سلاح» استفاده می‌کنند، همکاری نکنند.

با وجود اظهارات معاون ترامپ درباره‌ «سیاست‌های هوش مصنوعی مشوق رشد» که بر نگرانی‌های ایمنی اولویت دارند، او کاملا واضح گفت که دولت آمریکا هوش مصنوعی را به یک میدان نبرد سرنوشت‌ساز در آنچه به طور گسترده به عنوان «جنگ سرد» جدید بین دو اقتصاد بزرگ جهان شناخته می‌شود، تبدیل کرده است.

موضع چین در قبال هوش مصنوعی شفاف و یکپارچه است. «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در «اجلاس سران گروه ۲۰ درباره اصلاح موسسات حکمرانی جهانی» خواستار تقویت حکمرانی و همکاری بین‌المللی در حوزه هوش مصنوعی به منظور اطمینان یافتن از این امر شد که استفاده مناسب و به نفع همه از آن صورت می‌گیرد نه اینکه به بازی کشورهای غنی و ثروتمند تبدیل شود.

پیش از آن، چین در ماه سپتامبر نخستین نسخه «چارچوب حاکمیت ایمنی هوش مصنوعی» این کشور را رونمایی کرد که برای اجرای «ابتکار جهانی حکمرانی هوش مصنوعی» پیشنهادی خودش، تدوین شده بود.

این چارچوب به وضوح تاکید می‌کند که حکمرانی کارآمد هوش مصنوعی بر تبادلات و همکاری با طرف‌های مختلفی بستگی دارد که مسئولیت خود را برای شناسایی، پیشگیری و پاسخ به خطرات بر عهده می‌گیرند.

«جانگ گوئوچینگ» معاون نخست وزیر چین که به عنوان نماینده ویژه آقای شی در اجلاس هوش مصنوعی فرانسه شرکت کرده بود، روز دوشنبه در پاریس گفت جامعه بین‌المللی باید حکمرانی جهانی  این فناوری را بهبود بخشد و در عین حال اصل توسعه هوش مصنوعی به نفع بشریت را بپذیرد و همکاری‌ها را برای نیل به این هدف تعمیق بخشد.